Page 202 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 11

STRÜKTÜR

Leonardo Da Vinci ‘‘Sanatçı, sadece perspektif ve doğru çizim yasalarını bilmekle yetinmemeli, doğanın ya-
salarını da çok iyi bilmelidir. Bu ancak doğayı incelemekle edinilir.’’ diyerek tasarımlarının esin kaynağının doğa
olduğunu açıklamıştır.
Henry Moore da ‘‘Doğanın gözlenmesi sanatçının
biçim bilgisini geliştirir, sanatçıyı taze tutarak yalnız
kuramlarla çalışmaktan alıkoyar, esinlenme gücünü
besler.’’ demiştir.
Paul Cezanne da [Pol Sezan (1839-1906)] ‘‘Doğa-
nın yapısındaki geometrik form anlayışı yani doğanın
aklı çözümlenmelidir.’’ der. Bu inşacı tavır sanatta
Kübizm akımının gelişmesine etken olurken Picasso,
Braque ve birçok sanatçının form anlayışını ve görme
biçimlerini değiştirmiştir. Nesnenin geometrik parça-
larına ayrıldıktan sonra resim sanatının araçlarıyla ye-
niden inşa edilmesi, yeni bir düzen oluşturma arayışı
ancak doğanın yapısal çözümlenmesi ile gerçekleşe-
bilir. Doğada bulunan varlıkların yapısını inceleyerek
denge, simetri, hareket, ritim, doku gibi elemanların
nasıl kullanıldığını gözlemleyerek, birimlerin bir araya Görsel 5.3: Ejderha sineği
gelirken hangi işlevsel amaca hizmet ettiğini sorgula-
yarak çalışan birçok sanatçı ve tasarımcı, edindiği bil-
giler doğrultusunda yaşadığı çevreyi estetik ve fonksi-
yonel anlamda biçimlendirmiştir.
Doğayı rol model alıp ondan öğrendiklerini farklı
alanlara uyarlayan tasarımcılar; kimi zaman tasarım-
larını doğanın bir parçası olarak kurgulamış, kimi za-
man doğal biçimlenişi esin kaynağı belirleyerek me-
taforik çözümlemeler yapmış, kimi zaman da dış yapı
ve strüktürü ayakta tutacak iskelet sistemini biyolojik
bilgiye dayalı olarak çözümleme yoluna gitmiştir.
Doğayı çözümleyerek, araştırarak, yorumlayarak
doğanın işleyişini dürüstlükle analiz eden ve onları
insan kullanımına uyarlayan bu anlayış yeni ve dev-
rimci bir bilim dalını da geliştirmiştir. Biyomimesis,
Yunanca bios “yaşam” ve mimessis “taklit etmek”
kelimelerinden türetilir. Türkçeye “biyotaklit” olarak
uyarlanmıştır. Doğanın modellerini, sistemlerini, olu-
şum süreçlerini ve elementlerini inceleyen ve elde
ettiği bilgilerden taklit ederek ya da ilham alarak ya-
rarlanan yeni bir bilimdir.
Biyomimesis kavramının bilinen en eski uygula-
yıcısı ünlü ressam Leonardo Da Vinci’dir. Sanatçının
birçok tasarımı doğanın incelenmesine dayanır. Pek
çok problemin çözümünün, doğada canlı ve cansız
varlıkların sistemlerinde var olan düzen yapısında
saklı olduğunu söylemiştir. Örneğin mekanik kanat
tasarımlarını yaparken yarasa ve ejderha sineğinin
kanat yapısındaki strüktür sistemini çözümlemeye Görsel 5.4: Ejderha sineği kanat yapısı, Leonardo Da Vinci, 1488
çalışmıştır (Görsel 5.3, 5.4).

1. Doğada var olan bitki ve hayvanları gözlemleyerek bunlara ait formların nasıl göründüğünü inceleyiniz.
Bulduğunuz örnekleri arkadaşlarınızla paylaşınız.
2. Bulduğunuz örneklerin çizimlerini yaparak formun strüktür yapısını kavrayınız.

199