Page 119 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 12

3. Ünite

Yontu: Mermer, taş, ağaç, alçı vb. katı malzemelerin dışarıdan içeriye doğru keserek, kırarak veya oyarak ek-
siltilmesi yöntemine verilen addır. Eski çağlardan bu yana heykel ve mimaride kullanılan yontu teknikleri, benzer
yontu araç-gereçleri ve geleneksel yöntemlerle devam ettirilmiş, bununla beraber günümüzde teknolojinin üret-
miş olduğu modern yontu aletleri sayesinde insan gücü ve zamandan tasarruf sağlanmıştır.
Gaz Beton: Hacmen %84’ ü kuru hava gözeneklerinden oluşmuş, hafif beton grubuna giren ve nefes alan doğal
bir yapı malzemesidir. Çevre dostu bu malzeme çok amaçlı ve geniş bir kullanım alanına sahiptir. Gaz beton hafif,
dayanıklı, kolay işlenen, esnek ve ekonomik bir malzeme olduğu için ağırlıklı olarak inşaat sektöründe kullanılır
(Görsel 3.2). Son dönemlerde gaz betonun niteliklerinin yontuya yeterince elverişli olduğunu düşünen sanatçılar
da teknolojinin getirdiği bu olanaktan yararlanmışlardır.
Silis kumu, bağlayıcı olarak kullanılan çimento ve kireç ile birlikte suyla karıştırılır. Bu karışıma gaz oluşturucu
alüminyum pastası ilave edilerek bir hamur oluşturulur. Bu hamur çelik kalıplara dökülür. Kalıplardan çıkarılan
gaz beton kütleleri İstenilen boyutlarda kesilerek sertleştirilmek için buhar kürüne tabi tutulur.

Görsel 3.2: Gaz beton
Gaz beton, yontu uygulamalarına geçiş yapmak için kolay temin
edilebilmesi, taşınabilmesi ve rahatlıkla yontulabilmesi açısından çok
uygun bir malzemedir.
Farklı ölçülerde hazır bloklar hâlinde satışa sunulan gaz beton blok-
lar ile yapılacak yontu uygulaması tasarlanırken gaz beton kütlelerin-
den çalışmaya en uygun ebatlarda olanı seçilmelidir. Bunun için önce
yapılacak uygulamanın desen etütleri ile form analizinin gerçekleştiril-
mesi ve bu desenlerin gaz beton bloklar üzerine nasıl aktarılacağı ta-
sarlanmalıdır.
Genellikle yapı malzemesi olarak üretilmiş ve çok kalın olmayan gaz
beton bloklarla yapılacak uygulamalar malzemenin kütlesi göz önünde
bulundurularak tasarlanmalıdır.
Mask, tek parça uygulama yapabilmek için en uygun yontu konula-
rından birisidir. Mask tasarımı malzemenin ön olarak belirlenen yüze-
yine çizilirken yontunun, malzemenin etrafında dolanma mecburiyeti
olmadan gerçekleştirilebilmesi mümkündür (Görsel 3.3).
Tüm tasarım aşamasında ölçü kriterlerinin göz önünde bulundurul-
ması çalışmanın daha sağlıklı yürütülmesine olanak sağlar. Unutulma-
malıdır ki yontma uygulamalarında yontulan sert yüzeylere sonradan
ekleme yapma seçeneği çok zayıftır. Yontu uygulamaları, merkezden
dışarıya doğru ekleme yapılan modelaj uygulamalarının tersine dışarı-
dan içeriye doğru eksiltme yöntemiyle gerçekleştirilir. Görsel 3.3: Gaz beton mask tasarımı

116