Page 16 - BAĞLAMA 10

1
Bağlamada Pozisyonlar

10.1. BAĞLAMADA POZİSYONLAR

Üniteye Hazırlık Soruları

1. Bağlama sanatçılarını gözlemleyerek çalgıyı icra ederken uyguladıkları pozisyon
geçişleri hakkında araştırma yapınız. Edindiğiniz bilgileri sınıf ortamında arkadaşlarınızla
paylaşınız.
2. Çalgı gruplarının uyguladığı bağlama pozisyon ve geçişlerini inceleyiniz. Bu pozisyonların
uygulanışı hakkında bilgi edinerek arkadaşlarınızla paylaşınız.

10.1.1. Bağlamada Pozisyonlar ve Ellerin Konumlandırılması

Müzikte kullanılan dil, yapı, çıkan tını ve eserin icrası sırasında uygulanan teknikler; geçmişten
günümüze kadar pek çok aşamalardan geçerek değişiklik göstermiştir.
Yaşam koşullarının değişmesi ve farklı kültürel etkiler neticesinde eski teknikler değişmiştir.
Bu değişimle birlikte yeni çalgı teknik ve yöntemleri de ortaya çıkmıştır. Çalgılar zaman içerisinde
gelişmiş, ses sınırları belirlenmiş; bu da uygulanan teknik ve çalgıdan çıkan tınının da farklılaş-
masını sağlamıştır. Örneğin bağlamada klavye elinin parmakları ile tellere baskı uygulanarak açık
teller dışında da farklı sesler çıkarılması sağlanır.
Çalgının sap boyu üzerinde klavye elinin bulunduğu yere pozisyon denir. Klavyenin üzerinde,
klavye elinin yapmış olduğu çıkma ve inme hareketleri ise pozisyon geçişi olarak adlandırılır.
Parmağın yer aldığı pozisyonun sınır olarak kabul edilen notalar dışına ulaşma isteği, çalgılarda
pozisyon tekniklerini ortaya çıkarmıştır. Ayrıca nüans hareketlerini doğru bir şekilde uygulama
amacı bu tekniklerin doğmasını sağlayan unsurlardan biridir. Bu geçişler sesin kalitesi ve eserin
doğru bir şekilde icra edilmesi amacıyla kullanılır. İleri düzey bağlama eğitimlerinde, pozisyon
geçişleri teknik zorlukları daha kolay hâle getirebilir.

Bağlama çalarken uygulanan pozisyonların başlangıç noktası, klavye üzerinde bulunan üst
eşiktir. Sonrasında üst eşik bölgesinde kalın sesten başlanarak ince seslere doğru “çıkıcı dizi”
şeklinde parmaklar numaralandırılır. İşaret parmağı yani klavye elinin ilk parmağı, bağlamada po-
zisyonu belirleyen parmaktır. Genel olarak telli çalgılarda klavye elinin iki pozisyonu vardır. Duruş,
tutuş ve oturuş pozisyonları ise bu açıklanan iki pozisyon dışındadır.

14