Page 14 - ÇALGI EĞİTİMİ BAĞLAMA 10

1 Bağlamada Pozisyonlar

Sazım sana yad düzen mi düzdüler
Tellerini haddeden mi süzdüler
Yad el değip perdelerin bozdular
Sarı turnam sinen parelendi mi
Âşık Esiri

1. BAĞLAMADA POZİSYONLAR

Üniteye Hazırlık Değerlerimizden

1. Çalgılarda kullanılan pozisyon ve pozisyon geçişlerini inceleyerek nasıl uygulandıkları
hakkında bilgi edininiz. Öğrendiklerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
2. Bağlama sanatçılarını gözlemleyiniz. Bağlama icraları sırasında uyguladıkları pozisyon
geçişleri hakkında bilgi edinerek bağlama çalan diğer arkadaşlarınızla paylaşınız.

1.1. Bağlamada Pozisyonlar ve Ellerin Konumlandırılması

Geçmişten bugüne kadar müzikte dil, yapı, tını ve icra tekniklerindeki gelişmeler
genişletilmiş çalgı tekniklerinin ve yeni yöntemlerin keşfine imkân sağlamıştır. Çalgıların zaman
içerisinde gelişmesi, ses sınırlarının belirlenmesi ile özellikle besteciler ve enstrümanistler teknik
ve tınısal anlamda çalgıların sınırlarını zorlamışlardır.

Çalgılarda açık tellerin dışında farklı ses çıkarabilmek için klavye elinin parmakları ile tellere
baskı uygulamak gereklidir. Bu yöntemle çalgı üzerinde farklı sesler elde edilir. Klavye elinin,
çalgının sap boyu üzerinde durduğu yere pozisyon denir. Klavye elinin klavye üzerinde çıkıcı ve
inici olarak yaptığı her harekete pozisyon geçişi adı verilir. Çalgılarda pozisyon tekniklerinin en
büyük sebebi, parmak pozisyonunun sınır bölgesinden sonraki notalara ulaşmak istenmesidir.
Bir diğer neden ise geçilen pozisyonlarda istenilen nüans hareketlerini verimli bir şekilde
uygulayabilmektir. Pozisyon geçişleri hem ses kalitesi için hem de eserin doğru şekilde icra
edilmesi için daha uygundur. Çalgı eğitiminin ileri seviyelerinde icra edilen eserlerde bulunan
bölüm ve motiflerdeki teknik zorluklar pozisyon geçişleri ile daha kolay hâle getirilebilir.

Bağlamada pozisyonlar, klavye boyunca üst eşikten başlayarak sap boyunun tekneyle
birleştiği boğaz bölgesine doğru çıkıcı olarak numaralandırılır. Bağlamada pozisyonu belirleyen
parmak, klavye elinin birinci parmağıdır (işaret parmağı). Telli çalgılarda duruş, oturuş ve tutuş
pozisyonları dışında klavye elinin iki türlü pozisyonu vardır.

12