Page 42 - BATI MÜZİĞİ TEORİ VE UYGULAMASI 10

2. AKOR

HAZIRLIK ÇALIŞMASI w

w
w
w
w
w
w
w
w
w
& w K3 w w w w w w w
w
w
w
w
w
w
B3
Örnek
w
w
w
w
w #
& w B3 w w # w w w w w w
w #
w
w
w
w
w
w
w
w
w
Örnek K3
1. Yukarıda do majör ve armonik la minörde, dizilerin her bir derecesine üst üste iki üçlü gelecek şe-
kilde akorlar oluşturulmuştur. Örnekte olduğu gibi yanlarına üçlülerini belirtiniz.
2. Yukarıdaki do majör ve armonik la minör dizilerde oluşan akorları üçlü aralıkların dizilişine dikkat
ederek sınıflandırınız. Üçlülerin dizilişi açısından birbirinden farklı kaç akor olduğunu söyleyiniz.
3. Üçlülerin dizilişine göre sınıflandırdığınız akorları piyano ile melodik (yatay) ve armonik (dikey) ça-
larak işitsel benzerlik ve farklılıklarını tespit ediniz.
4. Çaldığınız akorların her birini aşağıdan yukarıya doğru “na” hecesi ile seslendiriniz.
AKOR
En az üç sesten oluşan ses kümesine akor denir. Ancak rastgele sıralanmış her üç
ya da daha fazla ses akor olarak adlandırılmaz. Akoru oluşturan seslerin yazıldık-
ları müzikal sisteme göre kuramsal olarak uyumluluk göstermesi gerekir. Örneğin
tonal müzikte akorlar üçlü aralıklardan oluşurken makamsal çalışmalarda dörtlü
aralıklar kullanılabilir. Belirli bir müzikal sisteme göre kuramsal uyumluluk göste-
ren akorlar, kendi içinde de işitsel uyumluluk ya da uyumsuzluk ilişkisi içerir.

Burada tonal müzik algısı içinde üçlü aralıklardan oluşan işitsel olarak uyumlu ve
uyumsuz üç sesli akorları inceleyeceğiz:

Tonal müzikte akorlar, majör ve minör dizilerin derecelerinin üzerine üçlüler ekle-
nerek elde edilir. Dolayısıyla akorlar, ait oldukları dizilerin (tonalitelerin) seslerini
içerir.

Hazırlık çalışmasında görüldüğü gibi üçlülerin dizilişlerine göre birbirinden farklı
dört akor elde ederiz. Bu durum Tablo 2.1'de gösterilmiştir.

Tablo 2.1: Üçlü dizilişlerine göre akor çeşitleri

MAJÖR (M) MINÖR (m) EKSIK BEŞLI (-5) (E5) (dim) ARTIK BEŞLI (+5) (A5) (aug)
B3 + K3 M K3 + B3 m K3 + K3 -5 B3 + B3 +5

40