Page 71 - ÇOK SESLİ KORO 10

4. ÜNİTE

4.3. Barok Dönem

HAZIRLIK ÇALIŞMASI

Barok Dönem’in genel özellikleri hakkında düşünceleriniz nelerdir?

16. yüzyılda İtalya’da ortaya çıkan barok üslubu; başta müzik olmak üzere heykel, resim, edebiyat ve mimari gibi sanat
dallarını etkilemiştir. Barok sanatının görkemli stili bu dönemin en belirgin özellikleri arasındadır.

Barok, Rönesans ile Neoklasisizm arasındaki dönemin sanatsal anlatım biçimine verilen isimdir. Portekizce barroco
(barok) sözcüğünden gelen kelime “düzensiz, eğri inci” anlamı taşımaktadır. Müzikte Barok Dönem, operanın doğduğu
1600 ila Johann Sebastian Bach’ın (Yohan Sebastiyan Bah) vefat ettiği 1750 yılları arasını kapsamaktadır.

4.3.1. Barok Dönem'in Müziksel Özellikleri

Barok Dönem, müzikal anlamda birçok yeniliği beraberinde getirmiştir. Dönem eserlerinin yapı ve form özelliklerinde
farklı tonlara geçiş (modülasyonlar), karmaşık armonik yapı, uzun müzik cümleleri ve kompozisyon kurallarına bağlılık
dikkat çekmektedir. Bu dönem müziğinin en belirgin armonik özelliği basso continuo [basso kontinyo (sürekli/şifreli bas)]
adı verilen eşlik tekniğinin kullanılmasıdır. Basso contino tekniğiyle tek sesli bir melodiye fonksiyon şifreleri verilerek
eserlerde armonik uyum sağlanmıştır. Bu tür armonik gelişmeler ritmik gelişmeleri de beraberinde getirmiş, eserlerdeki
bas bölümleri Avrupa dans müziğinin özgün tartımlarıyla birleşerek barok tarzını oluşturmuştur. Günümüz klasik müziği-
nin temelleri de armoni ve polifoni tekniğinin üst düzeye ulaştığı Barok Dönem’e dayanmaktadır.

Barok Müziğinin Genel Özellikleri

• Armonik sistemin temelini oluşturan majör ve minör yapılar kullanılarak tonalite kavramı ortaya çıkarılmıştır.

• Armonide kontrpuan (polifoni) etkisi hâkim olmuştur.
• Armonik yapı içinde melodilere bas seslerle eşlik etmek için basso continuo adlı eşlik tekniği kullanılmıştır.
• Çalgılar ses aralıklarına göre orkestrada gruplara ayrılmış, çalgıların orkestra içindeki yeri ve düzeni belirlenmiştir.

• Çalgı müziğinin önemi artmış ve yeni çalgı formları gelişmiştir.
• Çalgı müziğinde virtüözite (üst seviye icra) önem kazanmıştır.

• Choral türündeki eserler çalgı eşliksiz [acapella (akapella)] seslendirilmeye başlanmıştır.
• Nota yazımında ölçü çizgileri ilk defa kullanılmıştır.

• Müzikte dinamikler ve gürlük terimleri kullanılmaya başlanmıştır.
• Eserlerde tril, gruppetto ve apojiyatür gibi süsleme stillerine ilk kez yer verilmiştir.

Barok Dönem’de çalgı müziğiyle birlikte vokal müzik kompozisyonları da ön plana çıkmıştır. Dramatik etkisiyle bilinen
madrigal ve motetler dönemin başlıca müzik kompozisyonları olmuştur. Operayı oluşturan vokal müzik bileşenlerinin
temelleri atılmış, operada önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Koro ve solistlerin orkestra eşliğiyle söylemesi (performans
sergilemesi) opera müziğindeki önemli gelişmelerdendir. Çünkü bu gelişme, çeşitli vokal biçimlerinin ortaya çıkmasına ve
zaman içinde çeşitli müzik formlarının değişerek gelişmesine imkân sağlamıştır.

SIRA SENDE

Bir Barok Dönem eserinin süsleme stillerini inceleyiniz. Bulduğunuz süsleme çeşitlerini sınıf ortamında paylaşınız.

KORO MÜZİĞİNDE DÖNEMLER 69