Page 11 - GİTAR_10_KİTAP_2022.indb
P. 11
Kitap İç Sayfa Örneği
İçerik Metin Alanı olabilmek için sahip olduğumuz tekniği inşaat mühendisine, sahip olduğumuz
müzikaliteyi de mimara benzetebiliriz. Bir taraf sanatsal yanımızı diğer taraf ise
sahip olduğumuz sanatsal yapının vücut bulmasını sağlar. Teknik ve müzikalite
Ünite Adı 4. KLASİK BATI MÜZİĞİNDE DÖNEMLER 1: RÖNESANS DÖNEMİ arasındaki ilişki böyledir.
Bir gitaristin seslendirdiği eseri etkili, doğru ve sanatsal anlamda hayranlık
uyandıracak şekilde yorumlayabilmesi, ancak onun sahip olduğu teknik ve mü-
Hazırlık Çalışması Çalışması 1. Rönesans Dönemi hakkında neler söyleyebilirsiniz? zikalite oranında gerçekleşebilir. Teknik ve müzikalitenin gelişmesi için günlük
çalışmalar çok önemlidir. Çalışma programınızda bu iki alana ayrı ayrı zaman
Hazırlık
ayırmalısınız. Sayfa 25’te verilen örnek çalışma programını inceleyiniz ve sayda
2. Rönesans Dönemi’nde hangi alanlarda gelişmeler olmuştur?
26’da verilen formu kendi çalışma programınızı oluşturacak şekilde dolduru-
nuz. Teknik çalışmalar bir sporcu gibi günlük yapılmazsa daha önce rahatlıkla
yapabildiğiniz becerileri tekrarlayamadığınızı görebilirsiniz. Müzikalite için, bol
Ünite Konuları 4.1. RÖNESANS DÖNEMİ bol ufkunuzu açacak usta gitaristlerin yorumlarını dinleyebilir, seslendirdikleri
eserlerde nasıl bir müzikal ifade kullandıklarını araştırabilirsiniz.
Fransızca bir sözcük olan “Renaissance” “yeniden doğuş” demektir ve Avru- Ayrıca, teknik çalışmalar uygularken de müzikaliteyi geliştirmek mümkündür.
Örneğin, teknik olarak bir dizi veya arpeji tirando tekniği ile çalışmanız gere-
Görsel 4.1: Rönesans pa felsefesinin iki büyük çağı (Orta Çağ-Yeni Çağ) arasındaki köprüdür. “Ye-
Dönem Müziğini Anlatan Bir niden doğuş”, dar anlamı ile Antik Çağ hakkındaki incelemelerin yenilenmesi, kiyorsa seslendirdiğiniz her unsuru bir müziksel ifade ile düşünebilir ve öyle
Tablo yeniden doğması demektir. Antik Çağ’dan sonra gelen Orta Çağ felsefesinin çalışabilirsiniz. Böylece duygusal do majör dizileri, öfkeli la minörler, giderek
ana ekseni, dinsel kökenli ve kendi içinde kapalı bir sistemdi. Dinsel kökenlere kızgınlaşan sol majör dizileri gibi yaratıcılığınızı kullanarak müzikaliteyi arttırıcı
dayanan düşünce sistemi, Rönesans’ta din ekseninden din ekseninden çıka- çalışmalar yapabilirsiniz.
rak doğa bilimleri ve felsefe gibi yeni yaklaşımlara taşınmıştır. Unutmayın hayal gücünüz sizin sanatsal yanınızı besleyen en önemli unsurdur.
İçerik Destekleyici Rönesans düşünce, bilim ve sanatta yeni güçlerin yeşermesinin yanı sıra eski-
lerin solması anlamına da gelir. Dönemin ana felsefesinin eğilimi; insanın ken-
dini her türlü bağlılıktan kurtarması, yalnız kendine dayanması, kendini arayıp
Görseller bulmasıdır. Bu kapsamda Rönesans felsefesi, deneyin ve aklın sağladığı doğ- 1.2. TEKNİK ÇALIŞMALAR: KÜÇÜK (YARIM) BARE - BÜYÜK (TAM) BARE Ünite İçerisinde
rular ile biçimlenmiştir. Bu düşünce sanata ve müziğe de yansımıştır. Resim
(Görsel 4.1), heykel ve mimari alanında daha çok İtalyan sanatçılar ön planda
iken müzik alanındaki gelişmelerde Kuzey Avrupa ülkelerinde yaşayan Fele-
menkler büyük rol oynamıştır. 9. sınıf düzeyinde dört tele kadar uygulanan küçük bare tekniği gösterilmiş ve Geçen Konular
Dönemin müzikal gelişmeleri şu şekilde özetlenebilir: bu teknikle ilgili uygulamalar yapılmıştı. Dört tele kadar uygulanan küçük bare
• İlk nota basımı Roma’da Ulrich Hahn tarafından 1476’da gerçekleştirilmiştir. ilkeleri beş tele uygulanan bare ve tüm tellere uygulanan tam bare tekniğinde
de geçerlidir. Buna göre;
• Armoni ve kontrpuan bu dönemde gelişmeye başlamıştır.
• Çalgısal müzik önemsenmeye başlanmıştır. Buna bağlı olarak yeni çalgılar • Sol elin 1 numaralı parmağı istenen perdeye paralel bir şekilde getirilir ve per-
ortaya çıkmış, var olan çalgıların gelişimleri hızlanmıştır. de demirinin en yakın bölümüne dayanır. (Görsel 1.1)
• Orta Çağ’da geri planda kalan halk müziği ve halk çalgıları Rönesans’ta • Net ses elde etmek için parmağın kemikli bölümüyle klavyeye baskı uygulanır.
önem kazanmıştır. • Uygulanacak baskı şiddeti gereğinden az olmamalıdır. Gereğinden az baskı
• Vokal müzik, armoni ve kontrpuanın gelişmesi ile büyük formlardaki eserler- uygulanırsa net ses elde etmek güçleşir. Gereğinden fazla baskı yapılması Konu Anlatımında
de kullanılmaya başlanmıştır. durumunda aşırı güç sarf edileceğinden dolayı sol elin sakatlanması söz ko-
• Tüm bu gelişmelerle birlikte 16. yüzyılın sonuna doğru önemli bir müzik olayı nusu olabilir.
olarak operanın doğuşu gerçekleşmiştir. • Sol elin baş parmağı klavye arkasında, 1 ve 2 numaralı parmaklar arasında- Geçen Görsellerin
ki doğal duruşunu bozmamalı ve 1 numaralı parmağın uygulayacağı baskıyı
dengelemelidir. (Görsel 1.2)
Rönesans Dönemi’nde Kullanılan Müzik Formları Numara ve
Missa: Orta Çağ döneminde Katolik kilisesinde tek sesli olarak ortaya çıkmış, Görsel 1.1: Büyük Bare
dinsel törenlerde koro ile söylenen bir formdur. Rönesans Dönemi’nde orta (Önen Görünüş)
tema üzerine kurulu çok sesli bir yapıya dönüşmüştür. Değişmez bir metin Görsel 1.2: Büyük Bare
üzerine bestelenen missalar, Rönesans’la birlikte kontrpuanın gelişmesiyle (Üstten Görünüş) Açıklamaları Soldan
çok sesli bir yapıya kavuşmuştur.
Sağa Sıralanarak
Verilmiştir.
Ünite Adı Gitarda Temel Çalma Tekniği 64 13
Ölçme ve Değerlendirme Dereceli Puanlama
Örnek Sayfaları Anahtarı Sayfası Örneği
Ölçme ve Değerlendirme Ölçme ve Değerlendirme
Dereceli Puanlama Anahtarı
Aşağıdaki sorulan sorulardan bir seçenek doğru cevaptır. Doğru olduğunu düşündüğünüz seçeneği Adı-Soyadı :
işaretleyiniz.
Sınıfı :
1. Aşağıdakilerin hangisi “Bir sanat, bir bilim, bir meslek dalında kullanılan yöntemlerin tümü” olarak Numarası :
tanımlanır? Aşağıdaki tablo, öğrencinizi değerlendirmeniz için hazırlanmıştır.
Öğrencinizin “Gitarda Genel Çalma Tekniği” ünitesindeki bilgi ve becerisini en doğru şekilde ifade eden
A) Müzikalite seçeneğin altına ( X ) işareti koyunuz.
B) Metot
C) Teknik
D) Araç
E) Uygulama Kabul edilebilir
GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR Çok iyi Çok zayıf
2. Aşağıdakilerden hangisi müzikalitenin tanımıdır? İyi Orta
A) Bir cismin titreşiminden çıkan sesi, başka nitelikteki bir cismin aynı yükseklikte çıkan sesinden ayırt ettiren 5 4 3 2 1
özellik. 1 Beş teli kapsayan küçük bareyi başarıyla uyguladı.
B) Bestenin bir parçasına çeşitli yönlerden birlik sağlayan belirleyici küçük birim.
C) Bir müzik eserinin en küçük ve öznel parçası olan motifin geliştirilmesiyle ortaya çıkan melodik, armonik 2 Tam bareyi başarıyla uyguladı.
ve ritmik yapısıyla bir bütünlük içeren küçük anlamlı parçalar. 3 İki oktav fa majör dizisini başarıyla seslendirdi.
D) Sahip olunan teknik ile üretilen seslerin müziksel bir ifadeye, anlatıma dönüşme gücüdür.
Farklı ritmik değerde yazılan fa majör dizisini başarıyla ses-
E) Birbirini izleyerek melodik ve ritmik bakımdan bir bütün oluşturan notalar grubu. 4 lendirdi.
5 Verilen altı sağ el parmak kombinasyonunu fa majör dizi-
3. Aşağıdakilerden hangisi gitar çalmada bir teknik değildir? sinde tirando ve apoyando teknikleriyle başarıyla uyguladı.
6 Fa majör arpej seslerini başarıyla seslendirdi.
A) Tirando
B) Nüans 7 Fa majör kadansını bare tekniğini kullanarak başarıyla ses-
C) Arpej lendirdi.
D) Apoyando 8 İki oktav doğal re minör dizisini başarıyla seslendirdi.
E) Bare
9 İki oktav armonik re minör dizisini başarıyla seslendirdi.
4. Seslerin anlamlı bir ifade ile bir bütün oluşturması aşağıdakilerden hangisinin konusudur? 10 İki oktav melodik re minör dizisini başarıyla seslendirdi.
11 Farklı ritmik değerde yazılan re minör dizisini başarıyla ses-
A) Teknik lendirdi.
B) Ton Verilen altı sağ el parmak kombinasyonunu re minör dizi-
C) Tını 12 sinde tirando ve apoyando teknikleriyle başarıyla uyguladı.
D) Hız
E) Müzikalite 13 Re minör arpej seslerini başarıyla seslendirdi.
14 Re minör kadansını bare tekniğini kullanarak başarıyla ses-
lendirdi.
Bare tekniklerini içeren bir etüt veya eseri başarıyla seslen-
15
dirdi.
TOPLAM
Değerlendirme Bu ölçekten alınabilecek en yüksek puan 75, en düşük puan 15’tir. Değerlendirme
sonunda 75 tam puan üzerinden 53 ve üstü aldıysanız bu öğrenme için başarınız,
yeterli düzeyde demektir. 52 ve altında bir puan aldıysanız eksik olduğunuz konu-
ları değerlendirme anahtarından belirleyerek ilgili öğrenmeleri tekrar ediniz.
Gitar Çalmada Teknik ve Müzikalite 28
27
Kitapta Kullanılan
Renklerin Anlamları Ünite 1 Uygulama Uyarı
Ünite 2 Etkinlik Dikkat
Ünite 3 Hazırlık Çalışması Not
Ünite 4 Okuma Parçası Hatırlatma
Kitap İçerisinde Kullanılan
Bilgilendirici Bölümler ve Ünite 5 Alıştırma Okuma Parçası
Önemli Başlıklar İçin Farklı
Renkler Kullanılmıştır. Ünite 6 Değerlendirme Biyografi
9
