Page 14 - ÇALGI EĞİTİMİ KEMAN 10

KİTABIN TANITIMI

Okuma Parçası Okuma Parçası
Johann Sebastian Bach (Yohan Sebastiyan Bah)’ın hayatını okuduktan sonra metni saygı,
Kitapta adı geçen sabır ve öz denetim değerleri bağlamında değerlendiriniz.
JOHANN SEBASTIAN BACH (1685-1750)
önemli kişilerin hayat Müzisyen bir ailede yetişen ve müzik tarihinde önemli
Alman müziğinin en büyük bestecilerinden olan,
besteciler yetiştiren J.S. Bach, 31 Mart 1685’te Eisenach’ta
doğdu (Görsel: 6.2.). Müzik eğitimine, babasından
yaylı çalgılar üzerine dersler alarak başlamış ve
hikâyelerinin bir metin yeteneğini 1703’te Weimar dükü Johann Ernest’in saray
orkestrasında kemancı olarak çalışarak geliştirmişse de
ilgisi çocukluğundan beri dikkatini çeken orgta yoğunlaştı.
Ağabeyinin yardımıyla klavyeli çalgılar çalmayı öğrendi.
aracılığıyla verildiği kiliselerde orgların restorasyonu ile de ilgilenmesi, org
Bu konuda kendini her bakımdan yetiştirdi. Saray ve
çalmadaki başarısını artırdı. Bach’ın iki evliliğinden 19
çocuğu oldu, yalnız 10 tanesi hayatta kaldı. Çocuklarından
Carl Philippe Emanuel, Wilhelm Fridemann, J. Cristoph
Friedrich ve J. Christian, müzik tarihinde Bach soy ismi
bölümdür. ile anılan besteciler arasındaki yerlerini aldılar. Yaşamının Görsel 6.2 Johan Sebastian Bach
büyük bölümünü kilise orgcusu olarak geçirdiği için
müziğini de dinin hizmetine adadı; Bach müziği dinî temalı
olarak kimlik kazandı. Sürekli beste yapması, göz sağlığının
bozulmasında rol oynadı. Yaşamının son döneminde görme yeteneğini kaybetti. Çok sesliliği;
kontrpuan ve armoniyi kendine özgü bir verimlilik içinde kullanmasıyla önemli bir yer edindi. Bach’ın
yaşadığı yıllarda bugün kullandığımız modern piyanolar henüz üretilmemişti ve Bach, günümüzde
piyano repertuvarının temel taşları olan eserlerinin tümünü aslında org ve klavsen için yazdı. Bu
eserlerin başında Das Wohltemperierte Clavier gelir ve içinde Bach’ın, klasik müzikteki 12 sesin her
biri için, birer majör ve birer minör tonda; toplamda 48 tane olmak üzere yazdığı prelüd-fügler yer
alır.
Bach’ın Anna Magdelena ismini verdiği eserlerini de eşinin klavsen çalmasını geliştirmek
amacıyla yazmış olması, amaca yönelik besteleme biçimine dair bir diğer önemli örnektir.
Farklı çok ses tekniklerini en üst düzeyde kullanan, üstün matematik dehasına sahip olan
Bach’ın yaşarken farkına varılmayan besteci kimliğinin önem kazanması 19. yüzyılın ortalarını buldu.
Günümüzde tüm dünyanın tanıdığı Bach, aslında yaşamının tümünü Almanya sınırları içerisinde
geçirdi. Bach’ın Almanya sınırları içinde kalmayıp zamanla tüm dünyanın tanıdığı ve etkilendiği
‘büyük usta’ olması yolundaki ilk adım ise 1829’da, Mendelssohn’un Bach’a ait Matthaus Passion
isimli eseri dinleyiciye tanıtmasıyla atıldı.
Bach 28 Temmuz 1750’de Leipzig’de vefat etti.
Almancada “dere” anlamına gelen Bach’ın soyadı hakkında, vefatından sonra şöyle denildi: “O
bir dere değil, denizdi.”
Gezek D., Gezek E. (2009). Ünlü besteciler ve ünlü piyano eserleri. İstanbul: İnkılâp Kitabevi
Ölçme Değerlendirme
192 6. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme
Aşağıda verilen ifadeler doğru ise “D”, yanlış ise “Y” harfini işaretleyiniz.
1. III. konumda parmak aralıkları tellere I. konuma göre daha geniş aralıklarla basar. Üniteyle ilgili ölçme
D Y
2. III. konumda dizi ve arpej çalışması yapılamaz.
D Y ve değerlendirmenin
Aşağıda verilen açık uçlu soruların cevabını boş bırakılan alanlara yazınız.
3. Kemanda III. konum nedir? Örneklerle açıklayınız.
...................................................................................................................................................... yapıldığı bölümdür.
4. I ve III. konum arasındaki farkları açıklayınız.
......................................................................................................................................................
Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
5. Re telinde III. konumda la notası hangi parmakla çalınır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
6. Sol telinde III. konumda dördüncü parmak hangi notaya basar?
A) Fa B) La C) Mi D) Si E) Sol
Aşağıdaki karekodu kullanarak verilen ölçme ve değerlendirme etkinliğini cevaplayınız.
Kontrol Listesi
KONTROL LİSTESİ
“Keman Çalmada Konumlar” ünitesinde kazanılan becerileri değerlendirmek amacıyla aşağıdaki
kontrol listesini öğretmeninizle doldurunuz. Kontrol listesindeki davranışlardan gerçekleştirilenler
için Evet, gerçekleştirilemeyenler için Hayır sütununa (√) işareti koyunuz. Üniteyle ilgili kazanılan
SIRA GÖZLEMLENECEK DAVRANIŞLAR EVET HAYIR
1 Kemanda III. konum kavramını açıklar.
2 Kemanda III. konumda tüm tellerde parmaklarını doğru seslere basar. becerilerin değerlendi-
3 III. konumda kalarak diziler çalar.
4 III. konumda kalarak etütler çalar.
5 III. konumda kalarak eserler çalar.
6 I ve III. konum geçişli diziler çalar. rildiği bölümdür.
7 I ve III. konum geçişli etütler çalar.
8 I ve III. konum geçişli eserler çalar.
Not: Gözlenen her davranış için 10 puan verilir.
Açıklama Açıklama 64 2. ÜNİTE
4 ve 5 numaralı etütler orijinal hâlleri çalındıktan sonra üzerlerinde belirtilen alternatif çalışma
örneklerine uygun olarak çalınmalıdır. Örneklerde birinci ölçülerin alternatif çalışma biçimleri ve-
rilmiştir. Diğer ölçüler de benzer şekilde uygulanmalıdır.
Anlatımı desteklemek ve & c œ œ ˙ ˙ ˙ ˙ œ œ ˙ ˙ œ œ 2 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ ˙ œ
1 #
œ
œ
˙ ˙
# & 4 4 ˙ ˙
öğrenilenleri pekiştirmek 4- & c ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ E TUDE ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ Mathieu Crickboom
#
˙
˙ ˙ ˙
amacıyla hazırlanmış 9 # ˙ ˙ n by ˙ ˙ ˙ ˙ n ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ n ˙ ˙ ˙ ˙ n ˙ ˙ ˙ ˙ n ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
˙ ˙#
˙
bölümdür. & ˙ ˙ ˙ ˙ n ˙ n ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
17 # ˙ ˙ ˙ w
& ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ w
˙
˙ ˙
˙ ˙
1 # ˙ ˙ 2 œ ˙ ˙ #
# &
& c 4 4 ˙ ˙ œ ˙ œ ˙ œ œ ˙ ˙ œ œ œ œ œ c
œ ˙ œ ˙ œ œ œ œ œ œ œ œ
ETUDE Mathieu Crickboom
Pek çok kaynakta ilk kez 15-16. yüzyılda İtalya’da kullanılmaya başlandığı belirtilse de kemanın
# tarihi çok daha eskilere dayanır. Rönesans Dönemi’nde Gasparo da Salo (Gasparo da Salo),
5- & c ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ öğrencisi Giovanni Paola Maggini (Covanni Paola Maccini) ve Andre Amati (Andre Amati) gibi birçok
˙ ˙
˙ ˙
˙ ˙
˙ ˙
˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ © başarılı çalgı yapımcıları yetişmiştir. Bu dönemde viol ailesi yerini kemana bırakmış, böylece keman;
by yapısal ve teknik anlamda hızla gelişerek dönemin en önemli solo çalgısı hâline gelmiştir.
Barok Dönem’in en ünlü çalgı yapımcıları Nicolo Amati (Nikolo Amati), Antonio Stradivarius
9 # ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ (Antonyo Stradivaryus) ve Andrea Guarner’dir (Andrea Guarner). Amati, o dönemde kullanılan
& ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ kemanlara göre daha büyük; cilası sarı renge yakın, saydam ve parlak; kendi zamanının en iyi
˙ ˙
˙ ˙
tınısına ve yumuşaklığına sahip; dolgun ve koyu sesli çalgılar üretmiştir. Stradivarius kemanları ise
˙ ˙
˙ ˙
saydam cilası, güçlü sesleri ve kusursuz oranları ile mükemmeliyete ulaşmıştır.
Ar
Araştır-Öğren ğr en Araştır-Öğren
aş
tır
-Ö
Monteverdi’nin
Claudio
eserlerini
araştırınız.
Dönem’de
Barok
Barok Dönem’de yaşamış bestecilerden Claudio Monteverdi’nin eserlerini araştırınız. Örnek
bestecilerden
yaşamış
17 # eserlerinden oluşan bir müzik sunusu hazırlayarak arkadaşlarınıza sınıf içinde dinletiniz. Örnek
za sınıf içinde dinletiniz.
eserlerinden oluşan bir müzik sunusu hazırlayarak arkadaşlarını
& ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ w
˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ w
5.1.2. Rönesans ve Barok Dönemleri’nin Stil Özellikleri Anlatımı destekle-
5.1.2. Rönesans ve Barok Dönemleri’nin Stil Özellikleri
Rönesans Dönemi bestelerinin belirgin özelliği çalgıların esere aynı anda başlayıp eseri aynı
22 1. ÜNİTE anda bitirmesidir. Vurmalı çalgılar orkestradaki yerlerini bu dönemde almıştır.
© Barok Dönemi’nin en belirgin özelliği karşıtlıklardır. Müziğin ifade zenginliği kazanması için sesin
alçalıp yükselmesi bu dönemde başlayıp gelişmiştir. Besteciler daha ayrıntılı müzik süslemeleri; mek ve öğrenilenleri
legato, staccato, martele, portato ve vibrato gibi keman çalma teknikleri geliştirmişlerdir. Opera,
kantat, oratoryo, konçerto ve sonat müzik tür ve biçimleri bu dönemde ortaya çıkmıştır. Müzik bu
dönemde evrensel bir dil olma yolunda ilk adımlarını atmıştır. Keman müziğinde modal sistemden
tonal sisteme geçiş hız kazanmış, majör ve minör ses dizileri kullanılmıştır. Tonalite ve akor tonlama-
sı bu dönemde önem kazanmıştır. pekiştirmek amacıyla
©
Ders İçi Çalışma
Karekod uygulamasını kullanarak verilen soruları cevaplayınız.
hazırlanmış bölümdür.
©
Görsel 5.4: Barok Dönemi tablosu
Keman Müziğinde Dönemler 143
Uygulama Değerlendirme Uygulama Değerlendirme
Aşağıda verilen eserlerden çalabildiklerinizi tabloya işaretleyiniz. Tamamlayamadığınız ölçüleri
tablodaki ilgili sütuna yazarak öğretmeninizle değerlendiriniz.
Ders İçi Çalışma etkinlik- Eser Adı Tamamlandı Tamamlanamayan Ölçüler
Gavotte İn G Minör
Türk Marşı
lerinde çalışılan eserlerin Ola Grumstulen
Fourth Melody
Hungarian Marş
Melodie
tamamlanma durumunu ve Yemeni Bağlamış
Konçerto
Dans
eksik ölçüleri tespit etmek Muhayyer-Kürdî Longa
İçin İçin Yanıyor
Nihâvend Zeybek
Al Yazmalım
Gülpembe
amacıyla hazırlanmış Games Of Thrones
Memleketim
bölümdür. Dinleti Zamanı
“Geliştirme ve Sergileme II” ünitesinde çaldığınız eserler aşağıda listelenmiştir. Genel ağda vi deo
veya müzik paylaşım sitelerini kullanarak verilen eserleri dinleyiniz.
a) Dinlediğiniz eserlerden kendi beğeni listenizi oluşturup arkadaşlarınızla ortak dinleti-konser
programı hazırlayınız.
b) Seçtiğiniz eserleri arkadaşlarınızla çalışarak dinletiye hazırlanınız.
c) Arkadaşlarınızla adaletli şekilde işbirliği yaparak konser sahne hazırlıklarını planlayı nız.
ç) Oluşturduğunuz dinleti-konser programını öğretmeninize dinleterek eksiklerinizi gideriniz ve
varsa önerilerini alınız.
d) Konser öncesi bol bol prova yaparak performansınızı denetleyiniz.
e) Dinleti-konser sonunda hem kendi performansınızla ilgili düşüncelerinizi hem de yardımlaş-
manın önemini sınıf arkadaşlarınızla paylaşınız.
Geliştirme ve Sergileme II 191
12