Page 12 - ÇALGI EĞİTİMİ TAMBUR 10

KİTAP TANITIMI

1. ÜNİTE Ünite numarası

TAMBUR İCRA TEKNİKLERİ
Ünite adı

Ünitede öğrenilmesi hedeflenen
konu başlıklarını gösterir.

Kavramlar Neler Öğreneceksiniz? Ünite Konuları Ünitede yer alan konu başlıklarını
• Legato • Legato terimi 1.1. Tamburda Legato
Ünite ile ilgili öğrenilmesi • Glissando • Legato tekniği kullanımı 1.2. Tamburda Glissando ve işlenecek alt konuları
1.3. Tamburda Vibrato
• Glissando terimi
• Vibrato
hedeflenen kavram ve terimleri • Flajöle • Glissando tekniği kullanımı 1.4. Tamburda Flajöle gösterir.
• Vibrato terimi
gösterir. • Vibrato tekniği kullanımı
• Flajöle terimi
• Tamburda flajöle perdeleri Karekod okuyucu ile taratarak resim,
• Flajöle tekniği uygulaması
video, animasyon, soru ve çözümleri
vb. ilave kaynaklara ulaşabileceğiniz
1.Ünite tanıtım 1.Ünite
sunumu karekodudur. karekodu gösterir.
karekodudur.
Öğrencilerin konuya
yönelik etkin hazırlık 1. TAMBUR İCRA TEKNİKLERİ 1.2.3 Glissando Tekniği ile Uygulamalar Konuyla ilgili nota çalışmalarını
çalışması bölümüdür. Hazırlık Çalışması Uygulama 2 gösteren bölümdür.
Glissando tekniği için yazılmış uygulama örneklerinin mızrap vuruşlarına, parmak
Bestesi Fahri Kopuz ve Sedat Öztoprak’a ait “Sûzidil Saz numaralarına, metronom sayılarına ve glisaando hızlarına dikkat ederek seslendiriniz.
Semâsi”ni, Tamburî Necdet Yaşar’ın (Görsel 1.1) icrasından
dinleyiniz. Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Görsel 1.1: Necdet Yaşar Yavaş glissando uygulaması
1.1. Tamburda Legato
1.1.1. Legato
İtalyanca asıllı bir kelime olan “legato”, “bağlı” demektir. Notaları birbirinden
Yeni bilgilerin öğrenilmesi ayırmadan, sesler arasında bir kopukluk olmadan, bağlı olarak çalmak anlamına Daha fazla
gelir. Örnek olarak nefesli saz çalanlar, legato çalınacak notaları tek nefeste
amacıyla ön bilgilerin çalar ve nefes almaktan kaçınırlar. Yaylı sazlar ise ilgili legato notalarını tek bir İçerik için
karekodu
okutunuz.
yay hareketi ile çekerler. Ses sanatçıları legato seslendirilecek notaları, nefes
almadan, tek bir nefeste seslendirirler. Tamburda legato yapmak için ise tek bir
harekete geçirilmesini ve mızrap vuruşu ile birden fazla nota seslendirilir.
Tamburda legato için aynı zamanda “mızrapsız çarpma” ifadesi de kullanılır.
konuyu sezdirmeyi Tamburda legato iki şekilde uygulanır:
• Çift mızrap ile legato
• Normal legato
amaçlayan bölümdür. Çift Mızraplı Legato Çift mızraplı yavaş glissando uygulaması
Tambur tavrına en uygun legato şeklidir. Bir üst mızrap ile bağlı olarak (legato) birden fazla
nota seslendirilir, ardından eklenen bir çift mızrap ile legato hareketi sonlandırılır. Bu legato
şeklindetek mızrap + çift mızrap kombinasyonu kullanılır.
Uygulama esnasında
olabilecek alternatifleri
Normal Legat
Tek bir üst mızrap vuruşu ile birbirine yakın birden fazla nota seslendirilerek yapılır. Tambur belirtmek üzere notaları
tavrına uzak bir legato şekli olsa da kullanıldığı yerler de vardır.
içeren bölümdür.
12 21
Etkinlik 3 1. ÜNİTE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
B. Aşağıdaki formu bu ünitedeki çalışmalarınızı düşünerek doldurunuz.
İçinde flajöle tekniğine yer verdiğiniz en az sekiz ölçülük bir etüt yazınız.
1. ÜNİTE DERECELİ PUANLAMA ANAHTARI
YÖNERGE: “Tambur İcra Teknikleri” ünitesi kapsamında aşağıda listelenen becerilerin
gerçekleşme derecesini (X) işareti koyarak belirtiniz.
DERECELER
Çok İyi Orta Kabul Zayıf
ÖLÇÜTLER iyi edilebilir
(5) (4) (3) (2) (1)
1 Legato tekniğini açıkladı.
2 Legato tekniğini uyguladı.
3 Legato tekniğini eser içinde doğru
uyguladı.
4 Çift mızraplı legato tekniğini
doğru uyguladı.
5 Glissando tekniğini açıkladı.
6 Glissando tekniğini uyguladı.
OKUMA PARÇASI 7 Hızlı glissando tekniğini eser
içinde doğru uyguladı.
8 Yavaş glissando tekniğini eser
içinde doğru uyguladı.
BENLİ HASAN AĞA 9 Vibrato tekniğini açıkladı.
10 Vibrato tekniğini uyguladı.
17. yüzyılın başında (1607) Edirne’de dünyaya geldi. Daha sonra ailesi ile İstanbul’a göçtü ve on 11 Vibra tekniğini eser içinde doğru
sekiz yaşına kadar babasının helvacı dükkanında çalıştı. Güzel sesi ile dikkat çektiği için on sekiz uyguladı.
yaşında Osmanlı sarayının, üstün yeteneklilere eğitimin verildiği Enderun bölümüne alındı. Ende- 12 Flajöleyi açıkladı.
run’da iyi bir mûsikisisişinas ve tamburî olarak yetişti. Padişah IV. Murad’dan yakın ilgi gördü ve 13 Tambur üzerinde flajöle
“musâhib-i şehriyârîler” (padişahın sohbet arkadaşları) arasına girdi. IV. Murad’ın vefatından sonra perdelerini gösterdi.
ise emekli olarak saraydan ayrıldı (1640). 14 Flajöle sesini net bir şekilde
çıkardı.
Hasan Ağa sesinin güzelliği ve bestelediği eserler ile devrinin önemli mûsikisisişinasları arasında 15 Eser içinde flajöle perdelerini
yer aldı. Babasından öğrendiği tambura ile mûsikisisi hayatına başladı, Enderun’da tambur çalmayı kullanabildi.
öğrenip tambur üstadı oldu ve bestelediği saz eserlerindeki başarı ile şöhret kazandı. Günümüze
16 Eserler içinde tekniklerin uygula-
ulaşan on üç eserinin tamamı peşrev ve saz semâisi formundadır. Benli Hasan Ağa, rast makamın- nabileceği yerleri fark edebildi.
da verdiği eserlerle önemli bir saygınlık kazanmıştır. Özellikle iki rast peşrevi ve aynı makamdaki saz SÜTUN PUANLARI
semâisi, Türk mûsikisisisi repertuvarının en seçkin eserlerindendir. ÖLÇEK PUANI
DEĞERLENDİRME: Bu ölçekten alınabilecek en yüksek puan, 80’dir. 48 aldıysanız bu öğrenme için
başarınız yeterli düzeyde demektir. 47 veya altı puan almışsanız ilgili önceki öğrenmeleri tekrar ediniz.
35 47 37
Ünite içindeki uygulama etkinliklerinin Ünitede yer alan okuma parçasını Ünite sonu değerlendirme sorularını
gösterildiği bölümdür. içeren bölümdür. içeren bölümdür.
10