Page 111 - ÇALGI EĞİTİMİ ÇELLO | 11

5. ÜNİTE

5. ÜNİTE ÇOK SESLİLİK II

5.1. Çelloda Üç Sesli Akor (Uygu) Çalma

HAZIRLIK ÇALIŞMASI

J.S. Bach’ın “Sol Majör 1. Çello Süiti ” adlı eserinin “Sarabande” bölümünün video kayıtlarını seyrediniz. Eserde
yorumlanan akorların nasıl çalındığını gözlemleyiniz.

5.1.1. Akor Kavramı

En az üç sesin armonik bir ses kümesi oluşturacak şekilde eş zamanlı duyurulmasına akor denir. Yaylı çalgıların yapı-
sından dolayı ikiden fazla sesin aynı anda seslendirilmesi pek mümkün değildir. Bu nedenle yaylı çalgılarda akorlar ikişerli
GÖRSEL 5.1
gruplar hâlinde ve art arda gelecek şekilde çalınır. Yaylı çalgılarda uygulanan bu çalma tekniğine kırılarak çalma tekniği
adı verilir (Görsel 5.1).

Gösterilişi ˙ Çalınışı ˙ ˙
? 2 ˙ ˙ j ˙
4 ˙ œ j œ œ
1. 2.
Görsel 5.1: Kırılarak çalma tekn�ğ�

BİLGİ NOTU

Çelloda daha yumuşak, dolgun ve nitelikli ses elde edebilmek için -aksi istenmediği sürece- akorlar kalın telden
ince tele doğru seslendirilmelidir. Akorlar kırılmadan çalınmak istenirse orta tele yay ile yeterli düzeyde basınç uy-
gulanmalı, kılların üç tele de temas etmesi sağlanmalıdır.

Kırılarak çalınacak üç sesli bir akorda önce kalın ve orta tellerdeki sesler birlikte, belli bir basınçta ve kısa bir vuruşla
seslendirilir. Sonra hızlıca tel değişimi yapılarak orta ve ince tellerdeki seslerin eşit bir basınçla ve dengeli şekilde devam
etmesi sağlanır (Görsel 5.2, Görsel 5.3). Akor seslerinin etkili ve nitelikli duyurulabilmesi için yay kılları çok gergin olma-
malı, yay eşit hızda ve tuşeye olabildiğince yakın kullanılmalıdır.

Görsel 5.2: I. poz�syonda akor kullanımı Görsel 5.3: Orta ve �nce teller�n kullanımı

110 ÇALGI EĞİTİMİ ÇELLO 11