Page 123 - ÇALGI EĞİTİMİ ÇELLO 11

4. ÜNİTE

4.5. Nikriz Makamı

Nikriz makamı, Batı müziği ses sistemine ( 5 ses) göre bir oktav seslendirildiğinde “sol-re”, iki oktav seslendiril-
diğinde “sol-re-la” telleri kullanılarak çalınır. Pes bölgede genişlemeler ve yedenli kalışlar yapıldığında “do” teli de
kullanılır.

4.5.1. Nikriz Makamının Özellikleri

BİLGİ NOTU

• İran’ın Fars eyaletinde bulunan bir şehrin adı da olan nikriz, “güzellik saçan” anlamına gelmektedir.

nihavend tm ses sistemi
Score
Durak perdesi “la” olan hicaz dörtlüsünün altına bir tanini (tam perde) eklenmesiyle nikriz beşlisi oluşur. Nikriz
makamı, bu beşli üzerine yapılandırılmış bir makamdır. Zeybek müziklerinde sıkça karşımıza çıkan bu makam,
1900’lü yılların başlarına kadar geçerliliğini sürdürmüşse de günümüzde pek rağbet görmemektedir.

Nikriz makamı dizisinin geleneksel Türk müziğindeki gösterilişleri şu şekildedir:
16
Violin & 4 ú ú ú ú ú ú ú ú ú
Score nihavend tm ses sistemi
Rast Perdesi Üzerinde Nikriz 5'lisi Neva Perdesi Üzerinde Buselik 4'lüsü

& # Ï w Ï Ï b Ï # ú Ï Ï w
16 ú A T ú B T ú
Violin & 4 ú T ú S ú ú S ú ú

Rast Perdesi Üzerinde Nikriz 5'lisi Neva Perdesi Üzerinde Rast 4'lüsü

Ï
ú
Ï #
Ï b
& # Ï w Ï nihavend tm ses sistemi Ï # w
Score
T S A S T K S

nihavend tm ses sistemi
Score
Nikriz makamı dizisinin Batı müziği ses sistemindeki (5 ses-sol kararlı) gösterilişi şu şekildedir:
16 ú ú ú ?
Violin & 4 ú ú ú ú ú ú
Rast perdesi üzerinde Nikriz 5'lisi Neva perdesi üzerinde Buselik 4'lüsü ú
ú
ú ú ú ú ú ú ú
? 16
Violin 4 ú Ï Ï w
?
Ï # w Ï Ï b Ï #
T
B
T
T perdesi üzerinde Nikriz 5'lisi
Rast S A S Neva perdesi üzerinde Rast 4'lüsü
? Ï # ú Ï Ï # w
Ï # w Ï Ï b
T S A S T K S

©

122 DİZİ-MAKAMLAR VE İLGİLİ DAĞARCIK III

©

©

©