Page 218 - ÇALGI EĞİTİMİ ÇELLO 11

6. ÜNİTE

Okuma Metni

MUSTAFA KEMAL’İN SOFYA ANILARINDAN

Mustafa Kemal, 11 Mayıs 1914 tarihinde yapılacak olan Kiril- Metodi
balosuna davet edilmiştir. Bu kostümlü balo, en büyük yortularından
birinin şerefine yapıldığından Bulgarlar tarafından ona çok büyük
önem atfedilmiştir. O sırada yarbay olan Mustafa Kemal de bu baloya
mümkün olduğunca şık giderek İngiltere, Fransa, Rusya, Avusturya
ve İtalya gibi devletlerin kordiplomatiğine karşı manevi bir üstünlük
sağlamayı arzu etmiştir. Çünkü bu devletlerin diplomatları Bulgar siyasi
çevresini etkileyebilmek, Bulgaristan’ı kendi cephesine çekebilmek
için büyük bir yarış içine girmişlerdir. İngilizlerin altınına, Rusların Slav
birliği propagandasına ve Fransız sempatisine karşılık fakir ve güçsüz
durumda olan Osmanlı Devleti’nin bir temsilcisi olarak o, yeniçeri
kıyafetini psikolojik bir silah olarak kullanmak istemiştir. Yarbay
Mustafa Kemal eski arkadaşı Kızanlıklı Cevat Bey’e bir mektup yazarak
yeniçeri kıyafetinin birtakım faydalar sağlayacağını düşündüğünü
ve bir mahzuru yoksa bu kıyafetin Askerî Müze’den alınarak
kendisine yollanmasını istemiş, Cevat Bey de onu kırmayarak elbiseyi
hazırlatmıştır.
Kiril-Metodi Balosu, Şehir Bahçesi’nin karşısındaki Voyennen
Kulüp’te (Askerî Kulüp) yapılmıştır. Türk Askerî Ataşesi Yarbay Mustafa
Kemal, yeniçeri kıyafetiyle balo salonuna girdiğinde diğer davetliler
hayret ve takdirle onu izlemiş; alkışlar, tüm salona yayılmıştır. Gecenin Görsel 35: Yeniçeri kıyafetiyle Mustafa
sonunda ise o, kıyafet balosunun birincisi seçilmiştir. Bu balo sayesinde Kemal tasviri
Mustafa Kemal ismi, Sofya’daki bütün kordiplomatik çevrelerde tanınmıştır. Çar Ferdinand ve Çariçe dahi
onu davet ederek iltifatta bulunmuşlar, kıyafetini ve başarısını tebrik etmişlerdir. Çar ayrıca kendisine gümüş
tabakasını armağan etmiştir. Geceden İspanyol Maslahatgüzarı ile birlikte ayrılan Yarbay Mustafa Kemal,
bu zatın ısrarlarına dayanamayıp evine gitmiş ve yine bu zatın ısrarına dayanamayıp şark usulü döşenmiş
oturma odasında yeniçeri kıyafeti ile bir fotoğraf çektirmiştir (Görsel 35). Bu fotoğraf, sonradan ünlü olmuş
ve bu fotoğrafın sayısız kopyaları yapılarak dağılmıştır .
Mustafa Kemal; bilgisi, inceliği ve üstün yeteneği ile Türk milletini, Türk ordusunu en iyi şekilde temsil
etmeyi başarmıştır. Onun başarısı, Bulgar Savunma Bakanı General Goleman Boyaciyev’in kendisine yazdığı
25 Nisan 1922 tarihli mektupta günümüz Türkçesi ile şöyle dile getirilmektedir: “1914 yılında, Yunanlılara
karşı Türkiye ile Bulgaristan arasında bir askerî anlaşma yapmak üzere Sofya’ya geldiğiniz zaman siyasi
ve askerî bakımdan pek önemli olan o anda, aramızda doğan dostluğu umarım hatırlarsınız. O vakit, ben
Harbiye Nazırı olarak bulunuyordum. Sizinle Bulgar Genelkurmayı arasında çıkan anlaşmazlığı gidermek
için birçok defalar görüşmelerinize katılmak fırsatını bulmuştum. Hatırlıyorum ki çeşitli tasarılarda yüksek
şahsınızı tutuyordum. Zira askerî teknikteki bilginiz ve tam dehanız sayesinde kıtalarımızın ortak harekâtı
için gereken ilkeleri ekselansınız daha iyi takdir buyurdunuz. Size verilen görevleri başarı ile tamamlayarak
İstanbul’a hareketiniz sırasında yüksek şahsınıza gönderdiğim bir mektupla hakkınızdaki en iyi dileklerimi size
ulaştırmakla birlikte vatanınızın gelecekteki kaderinde parlak bir yer tutmanız umudumu da açıklamıştım.”
General G. Boyaciyev’in mektubunda da belirttiği gibi Türk Askerî Ataşesi Yarbay Mustafa Kemal, Bulgar
Harbiye Nazırı üzerinde olumlu etki yapmayı başarmıştır. Onun bu etkisi, başta Çar Ferdinand olmak üzere
ilişki kurduğu diğer çevrelerde de devam etmiştir. Nitekim Yarbay Mustafa Kemal, Çar tarafından “Mukaddes
Aleksandr” nişanı ile onurlandırılmıştır. 11 Mayıs 1914 tarihinde de Fransız Hükümeti tarafından şövalye
rütbesinde “Legion d’honnuer (Lejyon Donör)” nişanıyla ödüllendirilmiştir.

Esra Sarıkoyuncu Değerli’nin “Mustafa Kemal Atatürk’ün Sofya Askeri Ataşeliğinden Ölümüne Kadar Türk-Bulgar İlişkileri (1913-1938)” adlı
doktora tezinden alınmıştır.

UYGULAMA SERGİLEME DAĞARCIĞI I 217