Page 126 - ÇALGI EĞİTİMİ FLÜT 11

Krzysztof Penderecki (Kışıştof Penderetski)

Pendereck$ (Görsel 4.15) 1933 yılında Polonya’da doğmuştur. Genç-
l$ğ$n$n en güzel yıllarını Avrupa’da savaşla geç$rm$ş ve bu yaşantısını
müz$ğe aktarmıştır. Krokow Konservatuvarında eğ$t$m görmüştür. Ses
üzer$ne uzmanlaşan bestec$, yen$ ses efektler$n$ yansıtmak $ç$n yen$ b$r
notalama s$stem$ gel$şt$rm$şt$r.

Başlıca Eserleri

! Cello Concerto No.1
! Symphony No. 1
! V$ol$n Concerto No.2 ‘Metamorphosen’ Görsel 4.15: Krzysztof Penderecki

ETKİNLİK 2
Çağdaş Dönem bestec#s# olan Krzysztof Pendereck#’n#n eserler#n# öğretmen#n#zle d#nle-
y#n#z ve yorumlayınız.

4.4.2. Çağdaş Dönem Müziklerinin Biçim ve Tür Özellikleri

! Çağdaş Dönem’de çalgılar d$ğer dönemlerle ezg$, armon$ bakımından karşılaştırıldığında en do-
ğal sesler$yle ver$lm$şt$r.
! Doğadak$ tüm sesler müz$k $ç$n kullanılab$lecek b$r materyal olarak görülmüştür.
! Özgürlük f$kr$n$n yoğun olarak yaşandığı b$r dönemd$r.
! Müz$kte geleneksel kuralların yıkılmaya başlandığı ve farklı kültürlerden es$nlenerek yen$ müz$k
türler$n$n gel$şt$r$lmeye çalışıldığı b$r dönemd$r.

Çağdaş Türk müz$ğ$n$n temeller$, 1923 yılında Cumhur$yet’$n $lanından hemen sonra atılmaya baş-
lanmıştır. Yen$ ülken$n her alanda $lerlemes$n$ amaçlayan Atatürk, müz$k alanında yetenekl$ b$r grup
genc$ Avrupa’nın çeş$tl$ ülkeler$ne eğ$t$m almaları $ç$n gönderm$şt$r. Türk müz$ğ$n$n evrensel boyuta
taşınmasında öneml$ b$r yer tutan bu büyük adım, Türk Beşler$ g$b$ dev b$r kadronun ortaya çıkmasını
sağlamıştır.
Türk Beşler$ yurda döndükler$nde Batı müz$ğ$ $ç$nde Türk halk müz$ğ$ ve klas$k Türk müz$ğ$n$n
renkler$n$ kullanmayı amaçlamışlardır. Tanıdık b$r halk ezg$s$n$ doğrudan kullanmak yer$ne soyutla-
ma yaparak, geleneksel müz$kle Batı müz$ğ$n$ harmanlayarak $şlem$şlerd$r. Çağdaş Dönem’$n Türk
bestec$ler$ şunlardır:

CEMAL REŞİT REY (1904-1985)

Bestec$ ve p$yan$st olmasının yanında eğ$t$mc$l$k ve orkestra yönet$c$l$ğ$
yapmıştır. İstanbul Beled$yes$, Darülelhana ($lk konservatuvar) Batı Müz$ğ$ Bö-
lümü açılmasına karar verd$ğ$nde Rey (Görsel 4.16), Par$s Konservatuvarından
yen$ mezundur. Batıda büyük b$r kar$yer onu beklemekted$r ancak İstanbul’a
döner ve Türk$ye’de klas$k müz$ğ$n kuruluşuna öncülük eder. İstanbul Şeh$r T$-
yatrolarının s$par$ş$ üzer$ne besteled$ğ$ ve $lk defa Cumhur$yet’$n 10. yıl kutla-
malarının yapıldığı 1933 yılında sahnelenen 10.Yıl Marşı en b$l$nen eser$d$r. Görsel 4.16
Cemal Reşit REY

Flüt 11. Sınıf 125