Page 75 - HALK DANSLARI VE MÜZİKLERİI |

3. ZEYBEK VE KAŞIK OYUNLARI

Hazırlık Soruları
1. Zeybekler ile ilgili neler biliyorsunuz?
2. Ege Bölgesi folkloru hakkındaki düşünceleriniz nelerdir?

3.1. Zeybek Türünden Oyunların Özellikleri

3.1.1. Zeybekler

Zeybeklik geleneği yakın dönemde özel-
likle Ege Bölgesinde ortaya çıkmış sosyal ve
kültürel bir oluşumdur. Zeybeklik geleneği,
zeybeklerin kendilerine özgü davranış biçim-
lerini, gelenek ve göreneklerini, giyim tarzları-
nı, türkülerini ve oyunlarını içerir. Zeybeklik
kültürü geniş bir alana yayılmıştır ve Türk
kültürünün önemli bir parçasıdır. Zeybeklik
geleneğinin kökeni bazı kaynaklara göre Orta
Asya Türkmen ve Yörük topluluklarına, bazı
kaynaklara göre Balkanlara, bazı kaynaklara
göre ise Batı Anadolu'daki eski Türk kavimle-
rine dayandırılmaktadır.
Zeybekler, tarihi kaynaklara göre yakla-
şık dört yüz yıl boyunca Batı Anadolu'da etkili
Görsel 3.1 olmuş ve Kurtuluş Savaşı ile yeni bir kimlik
Kurtuluş Savaşı'nda Zeybekler kazanmıştır. Zeybeklik, tarihi süreç içinde oy-
nadığı rol bakımından halk arasında derin bir
etki bırakmıştır. Kurtuluş Savaşı döneminde
Kuvayı Milliye’ye dahil olan zeybekler halk
arasında saygınlık kazanmıştır (Görsel 3.1).
Cumhuriyet döneminde ise zeybeklik geleneği
oyun, giysi ve müzikleriyle kültürel bir ögeye
dönüşmüştür. Günümüzde zeybeklik geleneği
halk müziği ve halk danslarının önemli bir par-
çası olarak yaşatılmaktadır (Görsel 3.2). Mert-
lik, yiğitlik ve gururun simgesi olan zeybek
oyunları, tarihsel ve kültürel açıdan önemli bir
yere sahiptir. Özellikle İzmir yöresinde zeybek
oyunlarına büyük bir önem verilmekte ve bu
oyunlar, bölgenin zengin folklorik mirasının
Görsel 3.2 bir parçasını oluşturmaktadır. Ülkemizde İz-
Zeybeklik mir ve Aydın yöresi, zeybek oyunlarının mer-

kezi olarak kabul edilir.

74