Page 83 - HALK DANSLARI VE MÜZİKLERİI |

3.1.3. Zeybeklere Eşlik Eden Çalgılar
DİJİTAL İÇERİK
Bağlama
Bağlama, Anadolu müziğinin temel çalgısıdır ve binlerce yıllık
bir tarihe sahiptir. Türk müzik tarihinde önemli bir yeri vardır. Kö-
keni Orta Asya'da bulunan kopuz çalgısına dayanır (Görsel 3.10).
Türklerin göç hareketleriyle birlikte bağlama da farklı coğrafyala-
ra yayılmıştır ve çeşitli şekillerde gelişmiştir. Bağlamanın kullanımı
Anadolu'ya yayıldıkça bölgesel farklılıklar ve çeşitlilikler ortaya çık-
mıştır. Türk dünyasının geniş coğrafyasında yaygın olarak kullanı-
lan bağlama farklı akortlarda, boylarda ve çalım
teknikleriyle çalınan bir sazdır. Bağlama yöresel
farklılıklara bağlı olarak farklı ebatlarda ve yapı
malzemelerinden üretilir. Meydan sazı, divan
sazı, çöğür, bağlama, bozuk, âşık sazı, dede sazı,
tanbura ve cura gibi farklı çeşitleri vardır. Örne-
ğin, "cura" adı verilen küçük boyutlu bağlamalar
daha tiz karakterli bir ses üretirken, "divan sazı"
adı verilen büyük boyutlu bağlamalar daha derin
ve bas karakterli uzayan tınılı bir sese sahiptir.
Görsel 3.10
Kopuz Bağlama tekne, göğüs ve sap olmak üzere üç bölümden oluşur.
Genellikle dut ağacından yapılan tekne kısmı ardıç, kestane, ceviz,
maun, vengi, gürgen gibi diğer ağaçlardan da yapılabilir. Göğüs kıs-
mı ladin ağacından; sap kısmı ise gürgen, kelebek veya ardıç ağacın-
dan yapılır. Bağlama genellikle mızrap ile çalınır ancak bazı yörelerde
şelpe tekniği de kullanılır (Görsel 11). Bağlama ic-
rasının temelini ise yöresel tavırlar, ana düzenler
ve farklı akort biçimleri oluşturur. Ana düzenler
arasında bozuk düzen, bağlama düzeni, misket
düzeni ve müstezat düzeni bulunur. Yöresel ta-
vırlar ise zeybek tavrı, Konya tavrı, Yozgat tavrı,
Kayseri tavrı, âşıklama tavrı, teke tavrı, Ankara
(fidayda) tavrı ve karşılama (Rumeli) tavrı olarak
adlandırılır.
Bağlama yurdumuzun tüm yörelerinde halk
oyunlarına eşlik eder ve Anadolu müziğinin
önemli bir parçasıdır. Geleneksel Türk müziğinin
Görsel 3.11 yanı sıra modern müzik tarzlarında da bağlama
Bağlama
kullanılmaktadır. Bağlama Türk kültüründe derin bir öneme sahiptir
ve Türk halk müziğinin vazgeçilmez bir enstrümanı olarak kabul
edilir.

82