Page 82 - ÇALGI EĞİTİMİ KLARNET | 11

Okuma Parçası

Kilise Makamlarından Majör Ve Minör Dizilere:

Tarih ondan ders çıkarmak için öğrenilir. Minör ve majör diziler aslın-
da Eolyen ve İyonyen modlarının aynıdır. Bu dizilerin kabul edilmesi
16. Yüzyıla rastlar, ama onların 13. Yüzyıldan beri halk arasında yay-
gın biçimde kullanıldığı bilinmektedir: Orta çağda, Eolyen ve İyonyen
modlarında çok sayıda halk şarkısı, danslar, kanon ve benzeri par-
çalar bestelenmiştir. Elimizdeki en eski belge, 1239 yılında İyonyen
modunda yazılmış olan “Sumer Is Icumen In’’ adlı kanondur…
Ne var ki İyonyen ve Eolyen modları Rönesans çağından başlayarak
modern dizilerin temelini oluşturmuştur. Bu dizilere majör ve minör
denir. Öyle ki, günümüzde kilise modları majör dizinin dereceleri üze-
rine kurulur…
Majör, Latin kökenli dillerde “en büyük ‘’demektir. İlk üçlü ve ilk altılı
aralığı büyük olan dizi, majör mod’dur. Minör mod’da ise ilk üçlü ve
ilk altılı aralıklar küçüktür(minör’dür)…
Siz burada önemli bir noktayı akılda tutmakla yetinebilirsiniz: Dizi sis-
temi olmadan notaların (seslerin) adı bile belirlenemez. Dolayısıyla
şarkı bile söylenemez. Melodiyi bir sistem içinde oluşturmanın kay-
nağı ise antik Yunan modlarıdır.
(Müziğin Kitabı, A. Say, sf. 78/79)

81