Page 83 - ÇALGI EĞİTİMİ KLARNET | 11

2.4 Türk Müziğinde Kullanılan Modal Diziler

Hazırlık Çalışması:

Hicaz, Hümâyun ve Hüzzam makamında yazılmış eserleri dijital plat-
formda dinleyin. Bu eserler içerisinden düzeyinize uygun bir eseri öğ-
retmeninizle belirleyerek seslendirin.

Hicaz Ailesi Hakkında Genel Bilgiler:

Hicaz Makamı:
Hicaz hem bir makamın ismi, hem de buna bağlı dört makamlık bir âileye verilen
isimdir. Bu dört makamın bir âile hâlinde bir araya toplanmasının sebebi dördünün
de pek büyük benzerlikler taşımasıdır. Bir başka şekilde söylersek, Hicaz âile-
sini meydana getiren dört makam arasında çok büyük farklar yoktur diyebiliriz.
Bunlardan ikisinin dizisinin pest tarafında Hicaz dörtlüsü, diğer ikisinin ise pest
tarafında Hicaz beşlisi vardır. Değişen, dizilerin güçlüleri ve güçlü üstündeki çeş-
nileridir. Hepsinin seyri inici-çıkıcıdır. Hepsi de Dügâh perdesinde Hicaz çeşnisi ile
karar ederler. Bu âiledeki dört makam sık sık birbirlerine geçki yaparlar. Bu âilenin
icrâsından sonra yerinde Büselik’le karar verilirse, Hicaz Bûselik makamı oluşur.
Hicaz âilesini meydana getiren dört makamın seyirleri ve durak üstündeki çeşnileri
bâzısında beşli, bâzısında dörtlü hâlinde hep aynıdır. Bu âileye bağlı olan ma-
kamları ayırmak için güçlülerine ve güçlü üzerindeki çeşnilerine bakmak lâzımdır.
Ayrıca bu dört makamlık âile her zaman birbirine geçki yaparlar ve geçtikleri Hicaz
çeşidinin yarım karar perdelerinde ona âit çeşni ile kalarak, asma karar perdesi
olarak kullanırlar. Fakat bunu kendi yarım kararları esnâsında yapamazlar. (Türk
Musıkisi nazariyatı ve usulleri kudüm ve velveleleri/ İsmail Hakkı ÖZKAN/Ötüken/
sf. 132/1984)

82