Page 31 - NEFESLİ ÇALGILAR MEY,ZURNA,SİPSİ 11

Zurnadan Ses Çıkartma Çalışmaları

Zurnanın nitelikli ses çıkarmasını sağlayan en önemli bölüm ağızlıktır. Ağızlık, zurnanın bö-
lümlerinden olan boru ve kamışın birleşmesi ile oluşur. Borunun ucuna bağlanan kamışın doğru bir
teknikle yapılmış ve boruya bağlanmış olması zurnadan doğru, nitelikli seslerin çıkmasını sağlar.
Ayrıca nitelikli sesler elde etmek için kamış belli bir süre öncesinde ıslatılmalı, içine bir miktar su
çekmesi de sağlanmalıdır.
Her zurna için farklı boylarda boru ve farklı büyüklüklerde kamış kullanılmaktadır. Boru, du-
dakların orta kısmı ile sıkı bir şekilde tutulur. Kamış, ağız boşluğunda, dilin üstünde fakat ağız içinde
hiçbir noktaya temas etmeyecek konumda olmalıdır (Görsel 2.3 ve Görsel 2.4). Ses elde edilirken
dudaklardan hava kaçmamasına dikkat edilmelidir. Sesleri çıkartırken havanın kaçmamasına ve
nefesin çevrilmesine yardımcı olan, genelikle plastikten yapılan bir aparat (avurtlak, hava döndüren)
kullanılır.

Görsel 2.3: Ses çıkartma Görsel 2.4: Ses çıkartma
Sipsiden Ses Çıkartma Çalışmaları

Sipsiden sesin çıkmasını sağlayan bölüm ağızlıktır. Sipsi ağızlığının uç noktasında bir açıklık
bulunur. Sipsinin ağızlık kısmı, sipsiden nitelikli sesler çıkması için gövdenin çıkıntılı kısmının he-
men üstünden dudak ile sıkıca tutulmalı ve uç kısımdaki açık bölüm dil ile kapatılmalıdır (Görsel 2.5
ve Görsel 2.6). Sipsinin ağızlık kısmında nitelikli sesler elde etmeye yarayan, aynı zamanda sipsiyi
akort etmeyi de sağlayan ip veya benzeri bir aparat bulunmaktadır. Bu ip doğru yerde olmalıdır. Dem
sesin (la) ve diğer seslerin hem nitelikli hem de detonesiz, istenilen frekanslarda elde edilmesinde bu
aparatın önemi büyüktür. Sesin nitelikli çıkması için sipsinin ağızlığı ses çıkartılmadan önce mutlaka
ıslatılmalıdır.

Görsel 2.5: Ses çıkartma Görsel 2.6: Ses çıkartma

MERAKLISINA BİLGİ
Yukarıda okumuş olduğunuz bilgiler doğrultusunda mey, zurna ve sipside doğru aparatlar
kullanıldığında elde edilen sesler nitelikli ve doğru sesler olacaktır. Aksi takdirde bu çalgılardan
elde edilen dem sesler (karar sesleri) ve diğer bütün sesler fosurtulu, istenmeyen nitelikte ve
detone çıkacaktır.

MEY, ZURNA, SİPSİ 31