Page 16 - THM KORO (ORTAK -TSM ) 11

İnsan sesinin sınırları doğuştan ergenlik çağının sonuna kadar gelişimini sürdürür. Genişlik bakımından
hemen hemen aynı olan kız ve erkek çocuk sesleri, fiziksel olgunlaşma sırasında cinsiyet hormonlarının faali-
yete geçmesiyle değişime uğrar. Bu durumdan en çok etkilenen organ gırtlaktır. Bu etkilenme sonucunda gırtlak
büyürken sesin frekansı erkek çocuklarında bir oktav düşer. Kız çocuklarında bu oran 1/3’ tür (Bir büyük üçlü
kadar). Bu döneme ‘‘mutasyon’’ adı verilir. Mutasyon tamamlanana dek ses genellikle kısık ve güçsüzdür. Bu
dönemde ses sağlığına özellikle dikkat edilmelidir.
Ses ruh ve beden sağlığında ortaya çıkan olumsuz durumlardan doğrudan etkilenir. Sesini yoğun biçimde
kullanan kişilerin sağlığına özen göstermesi ve sesi bozacak etmenlere karşı dikkatli olması gerekir. Örneğin
Sigara içmek, alkollü-asitli, aşırı soğuk ve sıcak içecekler tüketmek, fazla yemek; uzun süre telefonla konuşmak,
uykusuz kalmak, yanlış teknikle şarkı söylemek, bağırmak, çok kısık sesle konuşmak, kirli havaya maruz kalmak
ve çok soğuk-sıcak ortamlarda şarkı söylemek seste çatallaşmalara, ses kısıklıklarına, polip, nodül gibi lezyon-
lara neden olabilir.
Mevsim değişim dönemlerinde ses sağlığı
ile ilgili titiz ve dikkatli olunmalıdır.
Sesin yanlış kullanımından, zararlı alışkan-
lıklardan, dış etkenlerden ve mevsimsel durumlar- Normal
dan dolayı çeşitli hastalıklar ortaya çıkar. Anjin,
bronşit ve farenjit bunlardan bazılarıdır.
Bunların yanında burun ya da genizdeki
fazla et ve kemik; ağız, çene ile diş sorunları da
sesin tınısını ve kalitesini bozan yapısal rahatsızlık-
lardır.
Genel insan sağlığını tehdit eden tüm bu Nodül
rahatsızlıklar sesini yoğun bir biçimde kullananlar
için doğru ve düzenli nefes almayı, temiz bir ses
üretmeyi, sesin doğru bir biçimde çoğaltılmasını
zorlaştırır.

Polip

Görsel 1.3: Ses Telleri ve Lezyonlar

Etkinlik 2

Ses sağlığı bozulmuş kişilere ait kayıtları sınıfta dinletiniz.

Etkinlik 3

Ses sağlığını korumak için neler yapılması gerektiğini sınıf ortamında ifade ediniz.

İnsan sesi en genel haliyle çocuk ve yetişkin sesi olmak üzere ikiye ayrılır. Yetişkin sesleri mutasyon sü-
recini (ses değişim dönemi) tamamlamış bireylerde; kadın ve erkek sesi olmak üzere kendi içinde iki ana grupta
toplanır. Kısacası sesin sınırını belirleyen temel etmenler, yaş ve cinsiyettir. Yetişkin kadın sesleri inceden kalına
doğru soprano, mezzo soprano ve alto; erkek sesleri ise tenor, bariton ve bas olarak sıralanır.

KORODA SESİN KULLANIMI 15