Page 105 - THM TEORİ VE UYGULAMASI (ORTAK-TSM ) 11
P. 105
MAKAMSAL MÜZİK
Geleneksel Türk müziğinde bir tam ikili aralık, küçük ve birbirine eşit dokuz parçadan meydana gelmiş-
tir. Bunlar “koma” adı verilen, insan kulağının duyabileceği en küçük ses aralıklarıdır.
Diyezler #
DO RE
Bemoller
Geleneksel sanat müziği dizgesi ile geleneksel halk müziğinde kullanılan perde dizgesi tümüyle ay-
nıdır. Aralarındaki tek fark, geleneksel sanat müziğinde sesler adlandırılmış, geleneksel halk müziğinde
adlandırılmamıştır.
Türk halk müziği incelendiğinde çeşitli dörtlü ve beşlilerin oluşturduğu kalıplarla, belli kurallara uyarak
perdelerde gezinmek, duraklamak ve karar vermek suretiyle ortaya çıkan bir ezgi yapısıyla karşılaşılır.
Geleneksel halk müziği dizgesinin aynası olan bağlamadaki perdeler, geçmişten günümüze bazı deği-
şikliklere uğramıştır. 1930’lu yıllara kadar genel olarak bir sekizli içinde on iki perde kullanılırken günümüz-
de bir sekizli içindeki perde sayısı on yedidir.
Bağlamanın perdelerini aşağıdaki gibi gösterebiliriz.
_ _
& _
Geleneksel sanat müziğinde ise bir oktav içinde aşağıdaki dizge verilebilir
Mİ FA SOL LA Sİ DO RE
GHM
SAFİYÛDDİN (1237-1294) Pest Beyati Pest Hisar Mİ Aşiran FA Aşiran Irak Geveşt SOL Şuri Zirgüle LA Kürdi Segah Sİ Buselik DO Saba Uzzal RE
Hüseyni
Dügah
Acem
Çargah
Neva
Rast
103
