Page 106 - THM TEORİ VE UYGULAMASI (ORTAK-TSM ) 11

MAKAMSAL MÜZİK

Üçlü, dörtlü, beşli ve sekizli aralıklar şu şekilde oluşturulabilir.
Üçlü aralıklar; beş adettir ve çeşitli şekillerde oluşur.
En küçük üçlü; iki aralığın toplamı 1 tanini ile bir 1 koma toplamına eşittir. Yani 10 komadır.
Küçük üçlü; iki aralığın toplamı 1 tanini ile bir 1 eksik bakiye toplamına eşittir. Yani 13 komadır.
Orta üçlü; aralığın toplamı 1 tanini ile bir 1 bakiye toplamına eşittir. Yani 14 komadır.
Büyük üçlü; aralığın toplamı 1 tanini ile bir 1 büyük mücennep toplamına eşittir. Yani 17 komadır.
En büyük üçlü; aralığın toplamı 2 tanini toplamına eşittir. Yani 18 komadır.
Dörtlü aralıklar; üç aralığın toplamı 2 tanini 1 bakiyeye eşitse yani 22 koma ise tam dörtlü, bundan
fazla ise artık, az ise eksik dörtlüdür.
Beşli aralıklar; üç aralığın toplamı 3 tanini 1 bakiyeye eşitse yani 31 koma ise tam beşli, bundan fazla
ise artık, az ise eksik beşlidir.
Sekizli aralıklar; iki uçtaki sesler, işaretçe aynı olmak şartıyla 5 tanini ve 1 büyük mücennep toplamına
eşitse yani aralıkların toplamı 53 koma ise tam sekizlidir. 53 komadan fazla ise artık, 53 komadan az ise
eksik sekizlidir.

4.2. TÜRK MÜZİĞİNDE DİZİ MEYDANA GETİRMEYE
YARAYAN ÖZEL DÖRTLÜLER

Türk sanat müziğinde dizi meydana getirmek amacıyla çeşitli dörtlüler kullanılmıştır. Kullanılan bu dört-
lüler özellikle basit makamların oluşturulmasında büyük önem taşır.
Tam dörtlü 22 komadan oluşur.

1. Çargâh Dörtlüsü: Aralıkların toplamı 22 komadır. TTB aralıklarından oluşur.

&

T T B

Türk halk müziği perde sistemine göre çargâh dörtlüsü

&

104