Page 10 - TSM TEORİ VE UYGULAMASI (TSM) 11

KİTABIN
KİTABIN TANITIMITANITIMI

1. ÜNİTE Ünite adını ve ünite 1. MAKAMLAR
1. MAKAMLAR numasını gösterir.
Önceki sınıflarda Türk müziği teorisine giriş yapılmış, makamların oluşumu üzerinde
durulmuştu. Basit, göçürülmüş (şed) ve bileşik (mürekkep) olmak üzere üç tür
makam vardır. Basit makamlardan çargâh, buselik, kürdi, rast, uşşak, hüseyni ve
muhayyer makamları; çargâh makamının şedleri olan acemaşiran ve mahur makamları
öğrenilmişti. Bu sınıfta ise basit makamlardan hicaz, hicaz hümayun, hicaz uzzal,
zirgüleli hicaz ve karcığar makamları; şed makamlardan ise nihavent, hicazkâr ve
suzinak makamları öğrenilecektir.
NOT: Makamların özelliklerini yansıtan peşrevler çoğunlukla 10 zamanlıdan büyük
MAKAMLAR usullerle bestelenmiştir. Kitapta 10 zamanlıdan daha büyük usul öğrenilmediği için
peşrevler 4 zamanlı sofyan usulünde verilmiştir.
Makamların olduğu
bölümleri gösterir.
ÜNİTE KONULARI
1.1. NİHAVENT MAKAMI
1.2. HİCAZ VE HİCAZ HÜMAYUN MAKAMLARI 12
1.3. HİCAZ UZZAL VE ZİRGÜLELİ HİCAZ MAKAMLARI
1.4. HİCAZKÂR VE SUZİNAK MAKAMLARI
1.5. KARCIĞAR MAKAMI
11 11
ETKİNLİK ÖNERİSİ
ÜNİTE KAPAĞI Öğrencilerin gerektiğinde ders
Bölüm başlıklarını gösterir. öncesinde hazırlık yaparak sınıf içinde
veya dışında konuya etkin katılımlarını
sağlamayı amaçlayan bölümdür.
HAZIRLIK 20. ETKİNLİK ÖNERİSİ
1.2. HİCAZ VE HİCAZ HÜMAYUN MAKAMLARI Suzinak makamında yazılmış eseri usul vurarak okuyunuz.
ÇALIŞMALARI
HAZIRLIK Birinci sorular
1. Şems-i Tebrizî’ye ait “Musikinin ritminde bir sır saklıdır. Eğer onu ifşa etsey-
dim dünya altüst olurdu.” sözünden anladıklarınızı arkadaşlarınızla paylaşı-
nız.
2. Hicaz dörtlüsünün aralıklarını söyleyiniz. değerler eğitimine
3. Genel Ağ’dan hicaz makamında eserler dinleyiniz.
yöneliktir. İkinci
Hicaz makamı, yerinde hicaz dörtlüsüne neva perdesinde rast beşlisinin eklen- sorular yeni bilgilerin
mesi ile oluşur.
öğrenilmesi amacıyla
ön bilgileri harekete
Hicaz hümayun makamı, yerinde hicaz dörtlüsüne neva perdesinde buselik
beşlisinin eklenmesi ile oluşur. geçirmeyi, konuyu
sezdirmeyi amaçlar.
E ETKİNLİK ÖNERİSİ R ETKİNLİK ÖNERİSİ
Yürük semai usulünde ve suzinak makamında 12 ölçü ezgi yazınız, dinlediğiniz
Hicaz ve hicaz hümayun makamlarının dizilerini seslendirip başka perdelere bir eseri dikte ediniz.
göçürünüz.
30
89
ETKİNLİK ÖNERİSİ ETKİNLİK ÖNERİSİ
Verilen makam dizilerinin başka perdelere Müziksel yazmayı geliştirmeyi
göçürme çalışmalarını gösterir. ÜNİTE hedefleyen bölümdür.
DEĞERLENDİRME
Üniteyle ilgili
öğrenilenlerin çeşitli
1.2.1. Hicaz ve Hicaz Hümayun Makamlarının Perdeleri sorularla 1. ÜNİTE DEĞERLENDİRME
Hicaz makamında dügâh, dik kürdi, nim hicaz, neva, hüseyni, eviç, gerdaniye
ve muhayyer perdeleri kullanılır. 1. Aşağıda verilen makamların perde isimlerini karşılarına yazınız.
değerlendirilmesine Hicaz
Rast Dügâh Dik Kürdi Nim Hicaz Neva Hüseyni Eviç Gerdaniye Muhayyer yönelik bölümdür. Hicaz Hümayun
Karcığar
Zirgüleli Hicaz
Nihavent
Hicazkâr
Hicaz hümayun makamında dügâh, dik kürdi, nim hicaz, neva, hüseyni, acem,
gerdaniye ve muhayyer perdeleri kullanılır.
Hicaz Uzzal
PERDE, SEYİR VE Suzinak
Rast Dügâh Dik Kürdi Nim Hicaz Neva Hüseyni Acem Gerdaniye Muhayyer ESERLER 2. Aşağıda verilen makamların karar, yeden ve güçlü seslerini yazınız.
Güçlü
Makam
Karar
Yeden
Makamların perdelerini, Suzinak
Hicaz makamının karar, yeden, güçlü perdeleri ve seyri şöyledir: Hicaz
Karar : dügâh Hicaz Hümayun
Yeden: rast o makam için örnek olan
Güçlü : neva Karcığar
Seyir : inici-çıkıcı bazen de çıkıcı seyir ve eserlerin olduğu Hicaz Uzzal
Hicaz hümayun makamının karar, yeden, güçlü perdeleri ve seyri şöyledir: Nihavent
Karar : dügâh
Yeden: rast bölümleri gösterir. Zirgüleli Hicaz
Güçlü : neva
Seyir : çıkıcı-inici bazen de çıkıcı Hicazkâr
31
102
9