Page 92 - ÇALGI EĞİTİMİ VİYOLA | 11

3.5. Hicaz Makamında Dizi, Etüt ve Eserler

3.5.1. Hicaz Makamı Dizisi

Hicaz, Suudi Arabistan’ın kuzeyinde bir bölgeye verilen addır. Hicaz makamı, günümüzde
en çok dinlenen ve sevilen makamlardan biridir. “Hicaz ailesi” adı verilen ve birbiriyle yakından ilişkili
dört makamdan (hicaz, hümâyun, uzzal, zengüle/zirgüleli hicaz) oluşan grubun bir üyesidir.

Tablo 1: Hicaz Makamının Özellikleri

Yerinde hicaz dörtlüsüne nevada rast beşlisinin eklenmesinden meydana
Dizisi
gelmiştir.

Durak (Karar) Sesi “La” (dügâh) sesidir.

Seyri İnici-çıkıcı. Bazen çıkıcı olarak kullanılır.

Güçlü Sesi “Re” (neva) sesidir.

Donanımı “Si” için bakiye bemolu “fa” ve “do” için bakiye diyezi.

Yeden Sesi “Sol” (rast) sesidir.

Hicaz makamının seyrine durak veya güçlü civarından başlanır. Diziyi
meydana getiren çeşnilerde karışık gezinildikten sonra güçlü perdesinde
rast çeşnisiyle makamın yarım kararı yapılır. Bu arada gerekli yerlerdeki
Seyir Özellikleri
asma kararlarla hicaz ailesinin diğer makamlarına geçkiler de yapıldıktan
sonra bütün dizide ve istenirse genişlemiş bölgede dolaşılır; nihayet hicaz
dizisiyle dügâh perdesinde tam karar yapılır.

3.5.2. Hicaz Makamında Dizi Çalma
Türk müziği ses sisteminde hicaz makamı dizisinin gösterimi aşağıdaki gibidir.

Yerinde hicaz 4'lüsü Nevada rast 5'lisi w

& œ w œ w œ s w œ œ s œ
( )
S A12 S T K S T

Batı müziği ses sisteminde hicaz makamı dizisinin gösterimi aşağıdaki gibidir.

≥ ≤ w # w w
B w w b w # w w
by

Diziler ve İlgili Dağarcık II 91