Page 43 - ÇALGI EĞİTİMİ BAĞLAMA 12

2. Azerbaycan Klasik Müziği
Azerbaycan'daki "klasik müzik"; besteler, operalar, operetler, baleler, senfoniler, kantatlar,
koro eserleri, fantaziler ve üvetürlerden vb. oluşmaktadır. Azerbaycan'daki klasik müzik
yaşadığımız asrın başında ölmez eserler bırakan, büyük bestekâr Üzeyir Hacıbeyli'nin konu-
sunu Fuzuli’den aldığı "Leyla ile Mecnun Operası (1908)" ve bunu takip eden "Arşın Malalan
Opereti (1913)" ile başlar. Günümüzde de Azerbaycan'da çağdaş batı müziği formlarına uygun
yeni müzik eserleri yapılmaktadır. Bu eserler de "çağdaş" müzik bünyesinde düşünülebilir.
Azeri müziğinde halk sazları olarak; tar, kemançe, balaban, gaval (tütek), zurna, def,
nağara, koşa nağara başta gelir. Azeri müziğinde bu sazların güzelliği, orijinalliği ortaya
çıkarmaktadır. Azerbaycan halk müziğinin icrasında ve özellikle de tarda koma sesler kulla-
nılmaktadır. Türk halk müziğinin ana çalgısı olan bağlamadaki si bemol iki sesi (ve bunun gibi
diğer sesler) tarda re bemol iki sesine denk gelmektedir. Özellikle Azeri halk türküleri ve
mugamların çoğunda bu perde kullanılmaktadır. Bu gibi eserler bağlamadaki si bemol iki
perdesi kullanılarak belirtilir. Azeri müziğinin ses sistemi nazari olarak ifade edilirken bu
sesler notaya yazılmaz. Fakat İcra sırasında çalgı çalan veya okuyan kişi bu perdelerden
faydalanarak icrasını tamamlar.

(Kitap komisyonu tarafından, Yavuz Şen’in, “Azerbaycan’ın Müzik Yapısı ve Ses Sistemi
Üzerine Bir Araştırma” adlı makalesinden derlenmiştir.)

Görsel 10. Azerbaycan müzik aletleri

41