Page 133 - ÇALGI EĞİTİMİ ÇELLO 12

4. ÜNİTE

BEN KİMİM?

Mesut Cemil (1902-1963): İstanbul Cağaloğlu’n-
da doğdu. Asıl adı Mesut Ekrem’dir. Babası Tanbûrî
Cemil Bey, annesi Şerif Saîde Hanım’dır. On yaşlarında
iken babasından aldığı kemençe ve solfej dersleriyle
başladığı mûsikî çalışmalarına Kaşıyarık Hüsamettin
Efendi’den usul öğrenerek devam etti. 1915’te Gala-
tasaray Mekteb-i Sultânîsinde okurken Daniel Fitzin-
ger’den (Daniel Fitzinger) Batı müziği eğitiminin yanı
sıra keman dersleri aldı. Babası Tanbûrî Cemil Bey’in
ölümünden sonra onun talebesi olan Kadı Fuat Efen-
di ve Refik Fersan’la tambur meşk etti. Refik Talat’la
nazariyat çalışmalarını sürdürüp Hamparsum nota-
sını öğrendi. Dârülfünun Hukuk Fakültesinin ikinci sı-
nıfında iken Hüseyin Sadettin Arel tarafından Berlin’e
gönderildi. Stern Konservatuvarı ve Mûsikî Akademi-
sinde Batı müziği nazariyatı ve armoni eğitimi gördü.
Hugo Berger’den çello dersleri aldı. Berlin Üniversi-
tesi Psikoloji Enstitüsü Ses Arşivinde asistanlık yaptı.
1924 yılının sonunda annesinin hastalığı nedeniyle
öğrenimini bitiremeden İstanbul’a dönmek zorunda
kaldı.
1926’da İstanbul Radyosu’nda programcı, spiker,
yönetici olarak çalışırken viyolonsel ve tambur sa-
natçılığı da yapmaya başladı (Görsel 36). Bu arada Görsel 36: Mesut Cemil
1930’da Pertevniyal Lisesinde mûsikî (müzik) öğret-
menliği yaptı. 1940’ta Ankara Radyosu Müdürlüğüne tayin edilmesinin ardından Türk ve Batı mûsikî-
sini bünyesinde toplayan müzik yayınları şefliğine getirildi. 1950’de Türkiye radyoları müdürü oldu.
Ertesi yıl görevini radyo müdürü olarak İstanbul’a naklettirdi.
Mesut Cemil, Türk ve Batı mûsikîsindeki geniş bilgisi, mûsikî hocalığı, koro yöneticiliği, saz icracı-
lığı, program yapımcılığı, dili kullanmadaki ustalığı ve yazarlığı ile son dönem sanatkârları arasında
farklı bir yere sahiptir.
Dârülelhan ve Gelenbevî Lisesindeki görevleri sırasında, Cemal Reşit , Ekrem Reşit Rey kardeşler
ve Muhiddin Sadak Bey’e viyolonseliyle eşlik etmiştir.
1938’de Ankara Gazi Terbiye Enstitüsünde çello, 1944’te Ankara Devlet Konservatuvarında Türk
mûsikî tarihi, 1948’de aynı kurumda çello, İstanbul Belediye Konservatuvarında mûsiki folkloru
hocalığı yaptı. Mûsikî eğitimi ve öğretimine büyük katkılarda bulunan Mesut Cemil, Ankara’da
bulunduğu sırada Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü
bitirdi.
Usta bir çellist olarak tanınan Mesut Cemil, lavtayı üçüncü bir saz olarak benimsemiştir. Bunların
dışında yaylı tambur, kemençe, keman, ud, viyola ve bağlama ailesindeki sazları çalmış, icracılıkta
çığır açmıştır. Şehnaz sirto, nihâvend saz semâisi ve çok sesli çârgâh Türk raksı dışında dört adet şarkısı
ve “İzmir Yolları”nda adlı bir marşı bilinmektedir. Sadece nihâvend saz semâisi bile bestekârlıktaki
düzeyini gösterecek bir eser olarak kabul edilmiştir.

Mesut Cemil, T.C. İstanbul Valiliği, e-bülten

132 DİZİ-MAKAMLAR VE İLGİLİ DAĞARCIK IV