Page 118 - THM TEORİ VE UYGULAMASI 12

Yerinde Rast Beşlisi İle Genişlemesi
Yerinde rast beşlisi ú

& ú Ï ú 5 Ï ú Ï Ï 8
T K S T T K S

Segâhta ferahnak beşlisi

Yegâhta Rast Dörtlüsü İle Genişlemesi

Yegâhta rast dörtlüsü Yerinde rast beşlisi

& Ï 8 ú Ï Ï 5 Ï ú
ú T Ï K S T K S T

Yerinde uşşak dörtlüsü
Irakta Hicaz Dörtlüsü İle Genişlemesi

Irakta hicaz dörtlüsü ú 8

& ú 8 S Ï A Ï 8 B ú 5 S Ï T ú K Ï 5 T

Yerinde segâh beşlisi
Dizinin Seyri: Çıkıcı seyir karakterine uygun olarak segâh perdesi civarından seyre başlanır. Segâh
perdesi güçlendirilir. Irak perdesinde hicaz çeşnisi ile küçük bir asma kalış yapılabilir. Yerinde segâh beşlisi
ile segâh perdesinde yarım karar yapılır. Eviçte hicaz dörtlüsü ve tiz segâhta acemli segâh beşlisi ile ge-
nişleyebilir. Nevada uşşak makamı dizisi seslerinde gezindikten sonra yerinde acemli segâh beşlisi ile tam
karar verilir.
Segâh makamı çok renkli bir makamdır. Belirtilen çeşnilerden farklı olarak durak perdesinin altında
genişler ve seyrine yeni çeşniler ekler. Dügâh perdesinde uşşak çeşnili, rast perdesinde rast çeşnili,
kürdi (la ) perdesiyle inerek ırak perdesinde hicaz çeşnili kalışlar; segâh makamında çok kullanılır. Bazı
segâh eserlerin rast çeşnisi ile yegâh perdesine kadar genişlediği görülmektedir. Ayrıca seyir esnasında
hüzzam ve müstear makamlarına yapılan küçük geçkiler segâh makamını daha da zenginleştirir.

Segâh Makamına Örnek Eserler

• Taş Köprüsünden Saat Beşte Geçtim (Ankara/Beypazarı)
• Aylı Gece Serin Külek (Azerbaycan)
• Entarisi Damgalı (Balıkesir)
• Arabaya Taş Koydum (Bulgaristan)
• Zeytinyağlı Yiyemem (Bursa)
• Çayda Çıra Yanıyor (Elazığ)
• Ben Gidiyorum Yoluma (Eskişehir)
• İzmir’in Kavakları (İzmir)
• Kemanımın Telleri (Kars)
• Dolma Gazanının Dolması Eksik (Kastamonu)
• Gündoğdu Zeybeği (Muğla)
• Oy Kemençe Kemençe (Ordu)
• Oyun Havası (Rumeli)
• Elmayı Dildim (Selanik)
• Ben Ağlarım Yane Yane (Sivas)
• Gideriz Biz İkimiz (Tekirdağ/Şarköy)
• Gemiciler Kalkalım (Trabzon)
• Belgüzel Oyun Havası (Üsküp)

117