Page 21 - TÜRK SANAT MÜZİĞİ KORO (ORTAK-THM) 12

Okuma Metni

TÜRK MÜZİĞİ İLE TEDAVİ
Müziğin insan ruhu üzerindeki etkisi, bin yıldır çeşitli tedavi yöntemlerinin geliştirilmesine ilham
kaynağı oldu. Bugün de söz konusu tecrübelerden yararlanılmaktadır. Türklerde tedavi amacıyla müzik
ve hareketin kullanılması eski zamanlardan gelen bir uygulamadır. Orta Asya’da baksı ve kamlardan bu
yana pentatonik (5 sesli) müzik icrasıyla hareketler de bir şifa ayininin ögesi olarak kullanıldı. Bu ayinde
Ataruhu’na yönelen tedavi eden kişi, müzik ve hareketle kendisindeki ruhi gücü arttırarak transa geç-
mekte ve hastaya tedavi uygulamakta idi. Bu gelenek Orta Asya Türklerinde hâlâ devam etmektedir.
Günümüze kadar gelen “baksı dansı” (diğer bir adı Karacorga, kutsal bir atın yürüyüşünün sembolize
edildiği bir dans) müzik ve hareket terapisinin eski ve en önemli örneklerindendir. Kullanılan çalgılar;
kılkopuz, dombra, şankopuz ve çeşitli ritim aletleri olarak sıralanabilir.
MAKAM MÜZİĞİ İLE TEDAVİ
Takriben bin yıl önce bugünkü Türkmenistan, Özbekistan, İran, Azerbaycan, Afganistan, Kazakis-
tan bölgelerini içine alan Horasan’ın (Güneş Ülkesi) kültür ve tarihinde başlayan, beş yüze varan musiki
makamları ile tedavi uygulaması yapılmaktaydı. Farabi, İbni Sina, Ebu Bekir Razi, Haşim Bey, Gevrekza-
de Hafız Hasan Efendi, Hasan Şuuri tarafından günümüze ulaşan bilgilere göre; makamların organlara ve
duygulara etkileri vardı ve bu terapi uygulamalarıyla organ ve duygu rahatsızlıkları tedavi edilmekteydi.

ŞİFAHANELER
900 sene önce Selçuklu Sultanı Nureddin Zengi tarafından yaptırılan Şam’daki Nurettin Hasta-
nesinde müzik terapisi uygulanmıştır; Mardin (1108-1122), Kayseri (1205), Sivas (1217), Divriği (1228),
Amasya Darüşşifası (1308), Bursa (1400), İstanbul Fatih Darüşşifası (1470), Edirne (1484-1488), Manisa
(1539) Şifahanelerinde yetişmiş tedaviciler tarafından müzik terapisi uygulandığına dair bilgi, belge ve
rivayetler vardır ( Evliya Çelebi Seyahatnamesi ve vakfiyeler).

MODERN TIP
Türk müzik ve hareket terapisi geleneği modern tıpta yeniden keşfedilmeye başlandı. TÜMATA
(Türk Musikisini Araştırma ve Tanıtma) grubu üyeleri ve öğrencileri, yurdumuzda ve yurt dışında (Avus-
turya, Almanya, İsviçre, İspanya) tanıtım, uygulama ve eğitim faaliyetleri başlatmış ve sürdürmektedir.
Avusturya’da Viyana Miedling Klinikte yürütülen nöroloji projesi kapsamında Türk Müzik Terapi Uygula-
ması yapıldığında, bazı hastaların komadan çıktıkları ve EEG ( beyin elektrosu) çekimlerinde alfa ve teta
ritimlerinin arttığı ve bunun trans göstergesi olduğu tespit edilmiştir. Onkoloji, kardiyoloji, immünoloji
ve geriatri projeleri ise devam etmektedir. Ankara Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Argoloji Anabilim
Dalı’nda kronik ağrılı hastalarla yapılan uygulamalarda, seans öncesi ve seans sonrası kan testleri ya-
pılmış ve hastalarda stres hormonlarının yüzde 40 oranında azaldığı görülmüştür. Yine aynı fakültenin
çocuk psikiyatrisi bölümünde otistik, spastik, hiperaktif çocuklarla müzik ve hareket terapisi uygulaması
yapıldığında çocuklarla iletişimin arttığı, algılama ve öğrenmenin hızlandığı tespit edilmiştir.

Görsel 1.8: Edirne II. Bayezid Darüşşifası

20 KORO SES EĞİTİMİ KORO SES EĞİTİMİ