Page 56 - TÜRK İSLAM MUSİKİSİ 12

3.2. SOSYAL HAYAT İÇERİSİNDE İSLAM MUSİKİSİ

İslam düşüncesi, musikinin sadece dinî duyguların ifadesinde değil, gündelik hayatta da kullanıla-
bileceğini ortaya koymuştur. Peygamber Efendimiz pek çok hadisinde musikinin düğünde, seferde,
gaza ve cihatta kullanılabileceğini ifade etmiştir.

Türk toplumu, hayatın her alanında musikiye yer vermiş, her merasimini musiki ile icra etmiş ve
bunu belirli kurallara bağlayarak bir gelenek hâline getirmiştir. Ninniler, askere uğurlama, okula
başlama ve cemiyet ilahilerinde inancımız en saf hâliyle ifade edilmiştir.

Annenin çocuğunu uyuturken Allah’a şükrünü ve çocuğu hakkındaki duygularını ifade etmek için
“ninni ilahileri’’ okunur. Bunların başında ve sonunda “Hu, Hu, Hu, Allah! Lâ ilâhe illallah’’ gibi
nakaratların yanında tekbir, tevhit, hamt, salât ü selam ve besmele söylenir.
“Peygamber Ocağı” olarak bilinen “asker ocağı”na gidecek gençlerin uğurlama töreni, çeşitli
âdetlerle gerçekleştirilir. Her yörenin değişik âdetleri olabildiği gibi genel manada tekbir, tevhit,
salât ü selam, ilahi ve dualar okunarak gençler askere uğurlanır.

Okuma çağına gelen çocukların mektebe gidecekleri ilk gün evden mektebe gidene kadar “Amin
Alayı’’ denilen bir törenle “mektep ilahileri” okunur. Yunus Emre’nin “Allah Emrin Tutalım” ilahisiyle
“Ya ilahi başlayalım ism-i bismillah ile’’ mısrasıyla başlayan besmele ilahisi ve “Tevbe Edelim
Zenbimize’’ isimli ilahi bunlara örnektir.

Düğün öncesinde yapılan kına merasimle-
rinde kına ilahileri ve düğün gecesi dama-
dın camiden eve getirilmesi sırasında tertip
edilen nikâh alaylarında damat veya nikâh
ilahileri okunur.
Hafızlık törenlerinde Kur’an’dan, Kur’an öğ-
renmenin ve hafızlığın faziletinden bahse-
den ilahiler okunur.

Sünnet törenlerinde “mevlid” okunur ve bu
törenlere renk katması için çocuklardan olu-
şan ilahi grubu davet edilerek “ilahicibaşı”nın
H P GH ODK OHU VHVOH G U O U UVHO

Çocuk doğduğu zaman kulağına kamet ve
ezan okunur, çocuğun ismi verilir. Ayrıca
mevlid töreni düzenlenir ve buna “lohusa
mevlidi” adı verilir.

Hacıları uğurlama ve karşılamada tekbir, sa-
lavat, kutsal yerlere duyulan özlem ve haccı
konu alan ilahiler okunur.
Cenaze merasimlerinde camilerde salat ve-
rilir, kılınan cenaze namazlarından sonra ce-
naze alayları teşkil edilir, kabre varılıncaya
kadar salatlar ve “cenaze ilahileri” okunur.
O Şehzade sünnet töreni (Minyatür)

SOSYAL HAYATTA İSLAM MUSİKİSİ