Page 58 - TÜRK İSLAM MUSİKİSİ 12

O Mehter takımı
Saz başları kırmızı cübbe, kırmızı kavuk, kırmızı şalvar, sarı üç etek ve sarı yemeni giyerler. Diğer
sazlar koyu mavi cübbe, kavuk, şalvar ve renkli üç etek ile kırmızı yemeni giyerler. Çevgânlar da
sazbaşları gibi giyinirler.

Mehter takımı, icra öncesinde çember ya da hilal şeklinde dizilir (Görsel 3.4). Mehterbaşı denilen
ve mehteri yöneten kişi hilalin tam ortasında bulunur. Kösler hilalin orta ilerisine konur. Sonra
çevgânbaşı adı verilen kişi, “Vakt-i sürur-u safa, Mehterbaşı hey, hey!” diyerek mehterbaşını ortaya
çağırır. Bu sırada hazır bulunanların dikkatini çekmek için nakkarelerle sofyan usulünde üç tempo
atılır. Mehterbaşı nakkareler çalarken mehterin önüne gelir. “Merhaba, Ey Mehteran!” der ve sağ
elini göğsüne koyarak mehteri selamlar.
Mehteran da hep beraber sağ ellerini göğüsleri üzerine koyarak koro hâlinde “Merhaba, Mehterbaşı
Ağa!” diyerek karşılık verirler. Daha sonra mehterbaşı ağa: “Hasduuuur” diyerek çalınacak makamın
ve eserin adını söyler (Mesela “Der fasl-ı Acem aşiran, cihad-ı ekber, marş!”). Hemen arkasından
“Haydi… Ya Allah!” diyerek mehteri icraya geçirir. Her eser bitiminde halka selam veren mehterbaşı,
icra bitiminde gülbank denilen bir dua okur. Mehterin bu şekilde sunduğu icraya “nevbet” adı verilir.
Mehter takımı, nevbet haricinde yürürken de musiki yapabilir. Yürüyüş mehterbaşı önde, mehter
arkada, sağ ayakla başlayıp her üç adımda bir sağa ve bir sola halkı selamlayarak yapılır (Görsel 3.5).

O Mehter takımı yürüyüş düzeni

SOSYAL HAYATTA İSLAM MUSİKİSİ