Page 73 - TÜRK İSLAM MUSİKİSİ 12

4.1. KUR’AN VE MUSİKİ

Kur’an-ı Kerim (Görsel 4.1), okunup anlaşılmak, yorumlanmak
ve yaşanmak için gönderilmiş Allah kelamıdır. Kur’an-ı Kerim
bu nedenlerle hep saygı görmüştür. Ayrıca ses musikisine önem
veren Peygamber Efendimiz Kur’an’ın güzel sesle kurallara
dayalı ve bir ahenk içinde okunmasını emretmiş, teşvik etmiş,
Kur’an’ı güzel okuyanları takdir etmiştir. Tüm bu nedenlerden
ötürü İslam tarihi boyunca, Kur’an-ı Kerim’in usulüne uygun
güzel ve düzgün okunması esas alınmıştır.
İlahi bir güfte olan Kur’an-ı Kerim; har erin ve sıfatların bo-
ğumlama (mahreç) usulleri, ses değerlerinin uzunlukları (met),
ulamalar ve başlangıç (iptida) kuralları ile doğal bir iç musikiye
sahiptir. Bu yapıya makamlı bir okuyuş eklendiğinde anlamın
bozulmamasına dikkat edilmelidir. Bu nedenle Kur’an-ı Kerim’in
usulüne uygun doğru, güzel ve ahenkli okunması için Kur’an,
İslam tarihinin başından itibaren musiki ile ilişkilendirilip
incelenmiştir.

Kur’an-ı Kerim’deki kelimelerin söylenişine, seslerin çıkışları-
na, uzunluk ve kısalıklarına uygun okunmasına “tecvit” denir.
Kur’an-ı Kerim’in tecvit kuralları çerçevesinde, belli kural ve
işaretlere göre doğru okunmasına da “tilavet” adı verilir. Tilavet,
Kur’an-ı Kerim’e has bir okuyuş tarzıdır ve kendi içinde şartları
vardır. Bu şartlardan biri de Kur’an’ı okumaya ve dinlemeye teş-
vik etmek için onu güzel ses ve musiki nağmeleriyle okumaktır.
Kur’an tilavetinin önemli unsurlarından biri, ilahi hitabı uygun
bir ses tonu ile okuyabilmek yani tilavette manayı aksettiren
O Seyit Ahmet Depeler “İkra” hattı ses tonu kullanmaktır. Bu husus, ilahi hitabı anlayacak anlam
Hat: “Yardan Rabbinin adıyla oku!” (Alak, 1)
bilgisine, gerektiği yerde sese uygun perdeyi verebilecek ve
okuyuşu sanatsal boyuta taşıyacak icra kabiliyetine bağlıdır. Kur’an okunurken kelimeleri, ayetleri
anlamlarına uygun bir ses tonu ile okumaya “temsil” denir. Kur’an tilavetinde ses tonu “temsil”
prensiplerine göre belirlenir.

BİLİYOR MUSUNUZ?
Kur’an-ı Kerim’de anlamlarına göre
a) Yüksek ses tonu ile okunması gerekenler:
Müjde, mükâfat ve rahmet içeren ayetler
İlahi emir ve yasakların ifade edildiği ayetler
Hak ve hakikate vurgu yapan ayetler
b) Alçak ve ha f ses tonu ile okunması gerekenler:
Hz. Peygamber’e uyarı niteliği taşıyan ayetler
Dua, yakarış ve pişmanlık içeren ayetler
Zem ifade eden ya da batıl sözleri yansıtan ayetler
İnananların ya da meleklerin bazı sorularının ve isteklerinin ifade edildiği ayetler

4. ÜNİTE