Page 78 - TÜRK İSLAM MUSİKİSİ 12

ÜNİTE HAZIRLIK SORULARI
1. Cami musikisi denilince aklınıza neler geliyor?
2. Cami musikisi formlarından hangilerini biliyorsunuz? Arkadaşlarınızla paylaşınız.

3.1.Kur’an ve Musiki
Kur'an-ı Kerim, insanlara gönderilen Allah’ın sözlerinin yer al-
dığı son mukaddes kitaptır. Bu kutsal kitap okunması, anlaşılması,
yorumlanması ve yaşanması için bizlere rehberlik etmek üzere gön-
derilmiştir. İslam tarihi boyunca Kur'an'a
derin bir saygı duyulmuş ve farklı birçok
yönüyle ele alınıp incelenmiştir. Evren
ilahi bir musiki dairesi gibidir ve Kur'an-ı
Kerim de bu ilahi musikinin yeryüzünde-
ki yankısıdır. Bu bağlamda içinde ahenk
barındıran Kur'an-ı Kerim'in makam ve
musiki ile ilişkisi de önemli bir konudur.
Kur'an surelerinde hatta ayetlerinde dahi
eşsiz bir ahenk ve musiki vardır. Kur'an'ın
üstün ahengini okunan her surede ve ayet-
Görsel 3.1 te hissetmek mümkündür (Görsel 3.1).
Kur'an- Kerim örneği Kur'an'ın musiki makamları ve güzel sesle okunması, Hz. Mu-
hammed’in "Kur'an’ı seslerinizle süsleyiniz." hadisindeki tavsiye ile
önem kazanmıştır. Kur'an harflerinin tecvit kurallarına uygun olarak
makamlı bir şekilde okunması önerilmiş ve Kuran-ı Kerim'i bu şekil-
de güzel sesle okuyanlar peygamberimiz tarafından takdir edilmiştir.
Tilavet; Kur'an-ı Kerim'in tecvit kurallarına uygun şekilde harflerin
incelik, kalınlık, yumuşaklık ve sertlik özelliklerine göre seslendiri-
lerek musiki eşliğinde okunmasıdır. Tilavet icrasında tecvit ve kıraat
kuralları gibi musiki kuralları da önemli bir yer tutar. Okunacak aye-
tin manasına uygun bir makam seçilip doğaçlama (irticalen) olarak
seslendirilir. Kuran-ı Kerim tilavetinin etkili bir şekilde okunabilmesi
için musiki ilminin belli bir düzeyde öğrenilmesi gerekir. Kuran-ı
Kerim tilaveti, Türk İslam musikisinde cami musikisi formlarından
biri olarak kabul edilir. Dolayısıyla Kur'an ve musiki arasında doğal
bir bağ vardır ve bu bağ İslam musikisi formlarını ortaya çıkarmıştır.
Dinî musikinin gelişimini, ibadette önemli bir yeri olan “Kur’an-ı
Kerim” tilaveti ve “ezan-ı Muhammedi” uygulamalarında aramak
gerekir. Bu iki temel kökten beslenerek gelişen dinî musikinin ulaş-
tığı konum, insanlık üzerindeki etkisi ve işlevselliği bakımından
günümüzde oldukça geniş bir yer tutmaktadır. Dinî musiki, Türk-
lerin MS X. yüzyılda İslamiyet'i devletin resmi dini olarak kabul
ettikleri zamandan beri Türk musiki kültüründen etkilenmiş; bu
etkileşim sayesinde çok geniş tür yelpazesine ve icra olanaklarına
kavuşmuştur. Türklerin musiki geleneğinde var olan mehter, sa-

76