Page 100 - ÇALGI EĞİTİMİ VİYOLA 12

4.6. Hüzzam Makamında Dizi, Etüt ve Eserler

4.6.1. Hüzzam Makamı Dizisi
Klasik Türk müziğinde segâh perdesinde bir makam adı olan hüzzam, tarih boyunca Türk
müziğinin hemen her formunda büyük bir rağbetle kullanılmıştır. Makamın yapısı dinî, tasavvufi, lirik
özellikler ve çoğunlukla hüzün ifadesi barındırır. Makamın genel özellikleri Tablo 2’de verilmiştir.
Tablo 2: Hüzzam Makamının Özellikleri

Yerinde hüzzam beşlisine eviç perdesinde bir hicaz dörtlüsünün eklenmesinden
Dizisi
meydana gelmiştir.

Durak (Karar) Sesi “Si” koma bemollü (segâh) perdesidir.

Seyri İnici-çıkıcı.

Güçlü Sesi “Re” (neva) sesidir.

“Si” için koma bemolü (segâh), “mi” için bakiye bemolü (hisar) ve “fa” için
Donanımı
bakiye diyezi (eviç) alır.

Yeden Sesi Bakiye diyezli “la” (kürdî) perdesidir.

Hüzzam makamının seyrine durak veya güçlü civarından, daha doğrusu
hüzzam beşlisinin seslerinden başlanır. Makamı meydana getiren dizi ve
çeşnilerde karışık gezinilip neva perdesinde hicaz çeşnisiyle yarım karar
Seyir Özellikleri
yapılır. Daha sonra gerekli asma kararlar da gösterilerek icap ediyorsa
genişlemiş bölgede de dolaşılır. Nihayet segâh perdesinde hüzzam
beşlisiyle ve genellikle yedenli tam karar yapılır.

4.6.2. Hüzzam Makamında Dizi Çalma

Türk müziği ses sistemine göre hüzzam makamı dizisinin gösterimi aşağıdaki gibidir.

Hüzzam 5'lisi Hicaz 4'lüsü Ï qw

& Ï s w q Ï Ï wÏ sw Ï

Batı müziği ses sistemine göre hüzzam makamı dizisinin gösterimi aşağıdaki gibidir.

B w w w w b w # w w w

98 4. ÜNİTE