Page 127 - ÇALGI EĞİTİMİ VİYOLA 12
P. 127
5.1.5. Çağdaş Dönem
Genel olarak 20. yüzyıl müziği olarak ifade edilen Çağdaş Dönem müziği, müzik tarihinin en
canlı çağı olarak nitelendirilebilir. Farklı kültürlerin, farklı müzik tür ve içeriklerinin yer aldığı 20. yüzyıl
müziği; dönemin siyasi, ekonomik ve sanatsal izlerini mutlaka taşımıştır. Klasik müzikte son dönem
olarak kabul edilen ve en modern hâlini alan çağdaş müzik, aynı zamanda farklılıkları kullanmasıyla
müziğe yeni bir bakış açısı kazandırmıştır.
Romantik müziğe isyan niteliğindeki Çağdaş Dönem müziğinde sınırlar kesin hatlarla belir-
lenmemiş, besteciler yeni şeyler deneyerek alternatifler aramışlardır. Özellikle Debussy (Debüssi)
ve Ravel (Ravel) gibi besteciler yenilik arayışı içindedir. 20. yüzyılda besteciler ait oldukları akıma
göre değil; aksine özgürlükçü, kendi kültürlerinin etkisi altında eserler vermiş; önceki dönemlere ait
besteleri incelemiş; Barok, Klasik ve Romantik müziğin özelliklerini eserlerinde hissettirmişlerdir.
5.1.6. Çağdaş Dönem Bestecileri
Çağdaş Dönem müziği; bünyesinde toplumsal gerçekçi müzik akımı, caz müzik akımı, ulu-
sal müzik akımı, yeni klasik müzik akımı, romantik müzik akımı gibi pek çok farklı akım barındırır.
Çağdaş Dönem müzik akımları ve bestecileri aşağıdaki gibi sıralanabilir.
19. yüzyılda bazı Fransız ressamların öncülüğüyle başlayan empresyonizm akımı (izlenimci-
lik), doğadaki detayları müzikle yansıtır. Bu akımın öncüsü olarak Claude Debussy (Kılod Debüssi)
ismi öne çıkar.
Ekspresyonizm (dışavurumculuk), izlenimciliğin tersine dış dünyayla ilgilenmek yerine kişi-
nin iç dünyası yani manevi hayatıyla ilgilenir. Arnold Schönberg (Arnoyd Şönberg) ve Anton Webern
(Anton Vibırn) gibi besteciler bu akımın öncüleri olarak kabul edilebilir.
Caz müzik akımı, çağdaş müzik teknikleriyle beraber caz armonilerinin kullanıldığı akımdır.
Avrupalı besteci George Gershwin (Corc Görşvin), bu akımın önde gelen isimlerindendir.
İşlevsel müzik akımı, Alman besteci Paul Hindemith’in (Pol Hindemit) öncülüğünde ortaya
çıkmıştır. Müziğin daha işlevsel ve halkın kolayca anlayabileceği kadar basite indirgenmiş olmasını
amaçlar.
20. yüzyılda eser veren diğer Çağdaş Dönem bestecileri şunlardır:
Alban Berg (Alban Berg), Ahmet Adnan Saygun, Cemal Reşit Rey, Hasan Ferit Alnar, Necil
Kâzım Akses, Ulvi Cemal Erkin, Ekrem Zeki Ün, Nuri Sami Koral, Bela Bartok (Bela Bartok), Dmitri
Shostakovich (Dimitri Şostakoviç), İgor Stravinsky (İgor Sıtravinski), Sergey Prokofiev (Sergey Pro-
kofief), Maurice Ravel (Moris Ravel), Eric Satie (Erik Sati), Zoltan Kodaly (Zoltan Koday).
5.1.7. Çağdaş Dönem Eserlerinin Stil Özellikleri
Çağdaş Dönem müziğinde enstrümanların ses sınırları, ses renkleri ve tınıları, diğer doğal
olan ve doğal olmayan seslerle ilişkileri, çalgılamadaki yerleri ve kapasiteleri de zorlanarak en üst
seviyeye getirilmiştir. Ayrıca 20. yüzyıl müziğinde dissonans (disonans) sesler adı verilen birbiriyle
uyumsuz sesler sıklıkla kullanılmıştır. İlk aşamada önceki dönemlerden kulakların aşina olmadığı bu
uyumsuz sesler Çağdaş Dönem müziği için dezavantaj gibi algılanmıştır ancak daha sonra Çağdaş
Dönem müziğini diğer dönemlerden ayıran özellikler arasında kendisine önemli bir yer edinmiştir.
20. yüzyıl müziğinde dissonans seslerin alt yapısında insanların yaşadıkları savaş ve olum-
suzluklardan sonra geleneklere olan inançlarını kaybetmeleri; hatta öncekilerden bağımsız, yeni
oluşumlar istemeleri yatmaktadır. Aslında geleneklere başkaldırma sadece siyasi ve toplumsal de-
ğil, sanatsal olarak da kendini bu şekilde göstermiştir.
Viyola 12. Sınıf 125