Page 14 - ÇALGI EĞİTİMİ VİYOLA 12

KİT
KİTABIN TANITIMIABIN TANITIMI

Ölçme ve Değerlendirme Ölçme ve Değerlendirme Soruları KONTROL LİSTESİ Kontrol Listesi
Aşağıda verilen soruların cevabını boş bırakılan alanlara yazınız. “Seslendirme ve Yorumlamada Farklı Çalma Biçim ve Uygulamaları II” ünitesinde kazanılan
1. Flageolet kavramını açıklayınız. becerileri değerlendirmek amacıyla aşağıdaki kontrol listesini öğretmeninizle doldurunuz. Kontrol
Üniteyle ilgili ölçme ve ……………………………………………………………………………………………………………… listesindeki davranışlardan gerçekleştirilenler için Evet, gerçekleştirilemeyenler için Hayır sütununa Ünitede ka-
(√) işareti koyunuz.
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………...........
değerlendirme çalışma- 2. Yapay flajöle ve doğal flajöle arasındaki farkları yazınız. SIRA GÖZLEMLENECEK DAVRANIŞLAR EVET HAYIR zanılan beceril-
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………...........
larının yer aldığı bölümdür. Aşağıdaki soruları verilen dizek üzerinde cevaplayınız. 1 2 Flajöle çalma tekniğini açıklar. erin değerlendi-
Doğal flajöle çalma tekniğini açıklar.
3. Aşağıdaki dizeğe re minör tonunda çıkıcı melodik minör, inici doğal minör olacak şekilde
iki oktav dizi yazınız.
B b 4 4 3 Yapay flajöle çalma tekniğini açıklar.
rildiği bölümdür.
4 Etütlerde flajöle çalma tekniğinin özelliklerini
5 uygular.
B b
5 Eserlerde flajöle çalma tekniğinin özelliklerini
uygular.
6 Viyolada öğrendiği dizileri yayın farklı
4. Aşağıdaki dizinin hangi tonda olduğunu bulduktan sonra boş kalan ölçüyü tamamlayınız. bölümlerinde nitelikli ses üreterek çalar.
B b b b 4 4 œ œ œ œ œ œ 7 Öğrendiği etütleri tonalite kurallarına uygun
œ œ œ œ œ œ şekilde nitelikli ses üreterek çalar.
Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları okuyarak doğru seçeneği işaretleyiniz. 8 Öğrendiği eserleri tonalite kurallarına uygun
şekilde nitelikli ses üreterek çalar.
5. Çıkıcı sol minör melodik dizisinde yarım ton tizleşen sesler hangileridir?
A) Mi bemol, fa B) Re, fa diyez C) Si bemol, la bemol Bu ünitede
D) Si bemol, mi bemol E) Sol, si Not: Gözlenen her davranış için 10 puan verilir. Öğrencinin ölçekten aldığı puan 100 lük not • II. konumda kalarak dizi, arpej, etüt ve eser çalmayı,
sistemine çevirilir.
• II. konumda geçişli dizi, arpej, etüt ve eser çalmayı öğreneceksiniz.
6. Fa majör tonalitesi hangi değiştirici işareti alır?
A) Do diyez B) Fa diyez C) La bemol
D) Mi bemol E) Si bemol
Aşağıdaki karekod uygulamasını veya bağlantı linkini kullanarak verilen ölçme ve değerlendirme
sorularını cevaplayınız.
29 30 1. ÜNİTE
Viyola 12. Sınıf
©
©
4.5. Segâh Makamında Dizi, Etüt ve Eserler
Okuma Parçası 4.5.1. Segâh Makamı Dizisi
Segâh Farsçada “üçüncü yer” anlamına gelmektedir. Koyu bir hüzün duygusu uyandıran
Aşağıda Türk Beşleri’nden biri olan Hasan Ferit Alnar’ın (Görsel 2.1) yaşam öyküsünü konu alan bir segâh, 14. yüzyıldan öncelere dayanan oldukça eski makamlarımızdan biridir. Makamın genel özel-
metin verilmiştir. Metne göre sanatçının Türk müziğine verdiği önemi “sorumluluk ve sabır” değerleri likleri Tablo 1’de verilmiştir.
bağlamında yorumlayınız.
Tablo 1: Segâh Makamının Özellikleri
Hasan Ferit Alnar (1906 - 1978) Yerinde tam segâh beşlisine eviçte hicaz dörtlüsünün eklenmesinden meydana Tablolar
11 Mart 1906’da İstanbul’da doğdu. Müzisyen, besteci, Dizisi
orkestra şefi, kanun virtüözü ve müzik öğretmenidir. Müziğe gelmiştir.
Okuma Parçası annesinin teşvikiyle küçük yaşta (8 yaşında) kanun çalarak Durak (Karar) Sesi “Si” koma bemollü segâh perdesidir.
başladı. Vitali Efendi’den ders alan Hasan Ferit, 12 yaşında
bir kanun virtüözü olarak ünlendi ve ilk bestelerini 16 yaşında
yaptı. Çok sesli müzik alanına yöneldi. Kanunî Hasan Ferit
Alnar, İstanbul Sultanisinde ve beraberinde 1922-1926 Seyri Çıkıcı. Konuların tablo-
yılları arasında Darü’t-Ta’lim-i Musiki Topluluğunda kanun
çaldı. Bu tecrübesi sayesinde 1922’de Türk makamlarını
Kitapta adı geçen kullandığı tek sesli bir operetle besteciliğe başladı. 1926 Güçlü Sesi “Re” (neva) sesidir. lar ile anlatıldığı
yılında “On Saz Semaisi” yayımlandı. Aynı toplulukla
Berlin’e giderek Alman Polydor firması için birkaç plak
doldurdu. Bu yolculuklarından birinde Berlin Yüksek Okul Donanımı “Si” ve “mi” için koma bemolü, “fa” için bakiye diyezi alır.
müdürü ve besteci Franz Schreker (Franz Şıreka) ile tanıştı.
önemli müzisyenlerin Viyana Devlet Müzik Akademisinde bestecilik ve orkestra Görsel 2.1: Hasan Ferit Alnar Yeden Sesi Bakiye diyezli “la” (kürdî) perdesidir. bölümdür.
yöneticiliği dersleri aldı. 1932 yılında Viyana’daki eğitimini
tamamlayarak İstanbul Şehir Tiyatrosunda orkestra şefliği
yaptı. Aynı zamanda Belediye Konservatuvarında müzik tarihi öğretmenliği görevinde bulundu. Segâh makamının seyrine durak civarından veya pest taraftaki genişlemiş
Atatürk, kendi musikimizle birlikte Batı müziğinin de öğrenilmesi taraftarıydı. Bu düşünceyle
hayat hikâyelerinin bir Hasan Ferit gibi yetenekleri bursla Batı’ya gönderdi. bölgenin seslerinden başlanabilir. Makamı meydana getiren değişik çeşni
ve dizilerde karışık gezinilip neva perdesinde yarım karar yapılır. Bu sırada
Klasik Türk müziği ögeleri ile Batı müziği tekniklerini bağdaştırmaya çalışan ilk müzisyenlerden
olan, her iki tür müziği ve kültürü çok iyi bilen Alnar’ın Türk müziğine hizmetleri takdire şayandır. Seyir Özellikleri bütün seyir boyunca gerekli asma kararlarda kalışlar yapılır. Nihayet
yine karışık gezinilerek ve gerekiyorsa pest taraftaki genişlemiş bölgede
metin aracılığıyla ver- Senfoni Orkestrası) şef yardımcısı oldu ve 1937’de Carl Ebert’le birlikte Türkiye’de ilk opera seyredildikten sonra mutlaka segâh perdesinde tam veya eksik segâh
1936’da, o dönemdeki ismiyle Riyaset-i Cumhur Filormani Orkestrasında (Cumhurbaşkanlığı
çeşnisiyle ve genellikle yedenli tam karar yapılır.
gösterisini düzenledi. 1937-1938 yıllarında halk müziği derleme çalışmalarına katıldı. 1940’larda
adını duyuran, büyük yokluklar içinde çok sesli çağdaş müzik akımını başlatan, ilk kuşak
ildiği bölümdür. bestecilerden “Türk Beşleri” arasında yer aldı. 1942’de çok sesli ulusal musiki yazılmasını 4.5.2. Segâh Makamında Dizi Çalma
özendirmek için konulan “İnönü Armağanı”nı ilk kez alan sanatçı oldu.
Türk müziği ses sistemine göre segâh makamı dizisinin gösterimi aşağıdaki gibidir.
1946 yılında daha önce şef yardımcısı olduğu Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası şefliğine
getirildi. 1952’de rahatsızlığı sebebiyle şeflik görevinden ayrıldı. Ancak Türk müziğine olan
hizmeti devam etti. Atatürk’ün açtırdığı Ankara Devlet Konservatuvarında öğretmenlik yapmaya Segâh 5'lisi Hicaz 4'lüsü
başladı. Bu görevi ölümüne değin sürdürdü. Türk müzik tarihinin en büyük kanun virtüözü olarak w œ s w q
tanınan Hasan Ferit Alnar, 27 Temmuz 1978 tarihinde Ankara’da hayatını kaybetti. œ ) w q œ w œ q w s
& s (
Genel ağdan alınmıştır.

Batı müziği ses sistemine göre segâh makamı dizisinin gösterimi aşağıdaki gibidir.
B w w w w w s w w s w
52 2. ÜNİTE Viyola 12. Sınıf 91
KONTROL LİSTESİ
“Viyola Çalmada Konumlar III” ünitesinde kazandığınız becerileri değerlendirmek amacıyla aşa-
ğıdaki kontrol listesini öğretmeninizle doldurunuz. Kontrol listesindeki davranışlardan gerçekleştiri-
lenler için Evet, gerçekleştirilemeyenler için Hayır sütununa (√) işareti koyunuz.
SIRA GÖZLEMLENECEK DAVRANIŞLAR EVET HAYIR
Kontrol Listesi 1 Viyolada II. konum kavramını açıklar.
2 Viyolada II. konumda tüm tellerde parmaklarını doğru seslere basar.
Kitapta ünite sonların- 3 II. konumda kalarak diziler çalar.
da kazanılan becer- 4 II. konumda kalarak etütler çalar.
5 II. konumda kalarak eserler çalar.
lerin kontrol edildiği 6 I, II ve III. konum geçişli diziler çalar.
bölümdür. 7 I, II ve III. konum geçişli etütler çalar.
8 I, II ve III. konum geçişli eserler çalar.
Bu ünitede
Not: Gözlenen her davranış için 10 puan verilir. Öğrencinin ölçekten aldığı puan 100 lük not Etüt ve eserlerde spiccato (spikato) çalmayı öğreneceksiniz.
sistemine çevirilir.
54 2. ÜNİTE
12