Page 37 - ÇALGI EĞİTİMİ KEMANE| 9

2. ÜNİTE KEMANEDE YAY KULLANIMI VE ÇEVRİM

Hazırlık Çalışmaları

Kemane ile ilgili konser kayıtlarını izleyerek yay kullanım şekillerini gözlemleyiniz. Gözlem-
lerinizi sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.

2.1. YAYIN BÖLÜMLERİ

Yaylı çalgılarda icranın ve müzikalitenin doğru olması için kullanılan yayın yapısal ve teknik
açıdan özenle seçilmiş olması gerekir. Tüm yaylı çalgılarda olduğu gibi kemanede kullanılan
yayın yapımında malzeme olarak kıllar, ahşap çubuk ve sarma (yayı tuttuğumuz alanda yayın
elimizden kaymasını engelleyen metal veya deri kaplı kısım) denilen üç bölüm bulunur. Yayın
elle tuttuğumuz tarafına topuk (dip), en uç tarafına uç denir. Bazı yayların topuk kısmında yayın
kıllarının istenilen gevşeklikte ya da gerginlikte olmasını ayarlayabilmek için “burgu” denilen
gergi vidaları bulunur. Ayrıca yaylı çalgılar arasındaki yaya da arşe denir.

Ahşap çubuk
Uç

Kıllar Sarma Topuk (dip)
Görsel 2.1.1: Yayın yapısı

İcra sırasında yayın tellerle sürtünme süresine uzun veya kısa yay denir. Yay, teller üzerinde
boydan boya hiç yön değiştirmeden kullanılırsa uzun yay; eğer uç, orta ya da topuk kısmı farklı
sürelerde ileri geri kullanılırsa kısa yay olarak adlandırılır.

Uzun yay

Kısa yay Kısa yay Kısa yay
(Uç) (Orta) (Dip)

Görsel 2.1.2: Yayın bölümleri

Daha fazla etkinliğe karekodu okutarak yada aşağıdaki bağlantıdan çevrim içi olarak ulaşabilirsiniz.
https://ders.eba.gov.tr/ders//redirectContent.jsp?resourceId=42471f63e1015e5d26e0a8a9a039e80f&resourceType=1&re-
sourceLocation=2

36 w
w