Page 65 - ÇALGI EĞİTİMİ UT 9

UTTA SES ÜRETİMİ - I

2.2.10. II. Pozisyonda Mâhur Makamını Oluşturan Seslerin Uygulanması

Mâhur Makamının Özellikleri

Durağı Rast perdesidir.

Seyri İnicidir.

Güçlüsü Gerdâniye perdesidir.

1. aralıktaki küçük mücenneb diyezli fa geveşt veya yine aynı yerdeki bakiye diyezli fa ırak
Yedeni
perdesidir.

Donanımı Fa için küçük mücenneb diyezi donanıma yazılır.

Rast perdesindeki inici çargâh dizisine yerinde inici rast, acemli rast, inici hüseynî ve inici
Dizisi
bayatî dizilerinin eklenmesinden ve karışık olarak kullanılmasından meydana gelmiştir.

Nevâda Çargâh Dörtlüsü Rastta Çargâh Beşlisi

Rast perdesinde çargâh beşlisi ve nevâ perdesinde çargâh dörtlüsü halinde meydana gelen
Genişlemesi
mâhur makamı dizisi, tiz durak (gerdâniye) üzerinde çargâh beşlisi halinde genişler.

Gerdâniyede Çargâh Beşlisi

Mâhur makamının seyrine tiz durak civarından başlanır. İnici bir makam olduğundan tiz durak
civarındaki seslerde veya genişleme seslerinde dolaşılır. Güçlü olan gerdâniye perdesinde
kalış yapılır. Çârgah dörtlüsü ile nevâ perdesine inilerek asma kalış yapılır. Dizinin yukarıdan
Dizinin Seyri aşağıya iniş cazibesine uyarak si (bûselik) perdesi segâh yapılır. Bu değişiklik makama yumuşak
bir hava verir. (hüseynî perdesinde bûselik, çargâhta çargâh ve dügâh’ta hüseynîli kalışlar da
yapılabilir) Dizinin seslerinde gezinilerek çargâh beşlisinin sesleri ile rast perdesinde karar
verilir.

62 63