Page 111 - Konu Özetleri AYT Fizik
P. 111

DÜZGÜN ELEKTRİK ALAN


        ELEKTRİK ALANDA YÜKLÜ TANECİĞE ETKİYEN KUVVET
                    d                   E elektrik alanı içine bırakılan +q yüklü taneciğe etkiyen kuvvet elektrik alan yö-
                                        nünde olurken -q yüklü taneciğe ise etkiyen kuvvet elektrik alana ters yönde olur.
            +                -                F =  qE⋅  =  q⋅  V
            +  +  +q     F   -  -                       d
            +  +             -  -
            +  +   F     -q  -  -
              +                -

                    +   -

                     V
                                        +q yüklü taneciğin ağırlığı önemsenmezse tanecik elektrik alan yönünde
                                        F = q • E büyüklüğünde elektriksel net bir kuvvet etkisi altında hızlanır.
                            + +
                       + +
                         + +
                    + +
                                        İvmesi de;
             +                    d
         V           m                                F    qE⋅  q V⋅
             -        +q                F  =  ma⋅⇒  a =  net  =  =
                                         net          m    m    md⋅
                       F
                    - - -   -
                  - - -   -

        Elektrik alandaki +q yüklü, m kütleli taneciğin ağırlığı önemsenirse;

         a)            + +  + +  + +  + +


                 +                   d             Bu durumda tanecik (F  + mg) net kuvveti etkisinde hızlanır.
             V          m                                            E
                 -       +q
                      F E  mg
                       - - -   -
                     - - -   -


         b)            - - -   -
                     - - -   -                     Bu durumda tanecik zıt yönlü F  ve mg kuvvetleri etkisinde kalır.
                                                                            E
                                                   Bu kuvvetlerin bileşkesi dikkate alınarak,
                 -    F E            d             •   F  = mg ise dengede kalır.
             V   +       +q                             E
                                                   •   F  > mg ise F  yönünde hızlanır.
                       mg                               E         E
                                                   •   mg > F  ise mg yönünde hızlanır.
                                                             E
                              + +
                            + +
                       + +
                         + +
                       - - - - - - - - - - - -
         c)
                     - - - - - - - - - - - -
                                                   Yüklü tanecik elektrik alana dik doğrultuda bir ilk hızla atılırsa;
                 -  F             II          d    •   F  = mg ise I yörüngesinde hızını korur.
             V       E  v 0           I                 E
                 + +q                              •   F   > mg ise II yörüngesinde hızlanır.
                                                        E
                    mg            III              •   mg > F  ise III yörüngesinde hızlanır.
                                                             E
                       +  +  +  +  +  +  +  +  +
                      +  +  +  +  +  +  +  +  +



        FİZİK - AYT                                                                MEBİ KONU ÖZETLERİ      111
   106   107   108   109   110   111   112   113   114   115   116