Page 113 - Konu Özetleri AYT Fizik
P. 113

FIZIK



    KONU                                 ELEKTRIK VE MANYETIZMA
    ÖZETİ
                    AYT    AYT    AYT    AYT     AYT    AYT    AYT    AYT    AYT     AYT    AYT           AYT

                                          SIĞA KAVRAMI VE SIĞAÇLAR
        SIĞA (KAPASITE)


        Maddelerin belirli miktarlarda elektrik yükü depolayabilme yetenekleri vardır. İletken maddelerin elektrik yükü depolayabil-
        me ölçüsüne sığa (kapasite) denir.
        İletkende depolanan yük miktarı, iletkenin sığası ile doğru orantılıdır. Sığa C sembolü ile gösterilir ve SI’da birimi Farad
        (F) dır.


        SIĞAÇ (KONDANSATÖR)
               d
                                 İki iletken levha ve aralarında bulunan yalıtkan bir ortamdan oluşan sisteme sığaç denir.
                                 Sığaçlar elektronik devrelerinde elektrik yüklerini depo edebilmek amacıyla kullanılır.
                                 Sığaçlar yapılarına göre düzlem, silindirik, küresel yapılarda olabilir. Levhalar arasındaki
                                 yalıtkan ortam hava, kâğıt, porselen, cam gibi maddeler olabilir.
                A





         iletken       iletken
                 yalıtkan

        Sığacın paralel levhalardan birinin yüzeyi A, levhalar arası uzaklık d, levhalar arasındaki yalıtkanın dielektrik katsayısı Ԑ
        ise, bu sığacın sığası;

              A
         C = ε⋅   eşitliği ile hesaplanır.
              d


                                     Sığa         Alan      Di elektrik katsayısı  Uzaklık
                         Sembol        C           A                Ԑ              d
                                                        2
                          Birim    Farad (F)  Metrekare (m )   Farad/metre      Metre (m)


        Bir Sığacın Sığası Nasıl Değiştirilebilir?
              A
         C = ε⋅   bağıntısına göre bir sığacın sığası Ԑ, A ve d niceliklerine bağlıdır.
              d

          d                  d



                                        Levhaların arasında hava varken Ԑ dielektrik katsayısı havadan daha büyük bir
                                        madde ile değiştirilirse (cam, parafin, porselen vb.) sığa artar.
           A                  A









        FIZIK - AYT                                                                MEBİ KONU ÖZETLERİ      113
   108   109   110   111   112   113   114   115   116   117   118