Page 117 - Konu Özetleri AYT Fizik
P. 117

MANYETİK ALAN


        Telden d kadar uzaklıkta bir noktada manyetik alan şiddeti;
            B =  K2⋅⋅  i
                   d

                               Manyetik Alan       Akım Şiddeti         Uzaklık       Manyetik Alan Sabiti

               Sembol               B                   i                  d                  K
                Birim         Tesla (N/amp.m)      Amper (amp)          Metre (m)      Tesla.metre/amper

             -7
        K = 10  Tesla.metre/amper

        Manyetik alan vektörel büyüklüktür.
        Manyetik alan yönü sağ el kuralına göre bulunur. Bunun için sağ elimizin baş parmağı akım yönünü gösterecek şekilde tel
        avuç içine alınır. Teli saran dört parmağın dolanma yönü teli saran çemberler şeklinde dolanan manyetik alanın yönünü
        gösterir. Manyetik alan vektörü, dört parmak yönünde çizilen çemberlerin üzerinde istenilen noktada yörüngeye teğet
        olarak çizilir.
                                                                                          i
                                                           i
                                i
                                                                                          L
                                                                                  M           K
                                                                    -
                                                                                       N




                                                                                          i

                                                                          K, L, M, N noktalarında manyetik alan
                                                                          vektörleri gösterilmiştir.

                                        Başparmak akım yönünü göstermek üzere sağ el, telin üzerine görseldeki gibi
                                        yerleştirildiğinde telin üst tarafında avuç içi sayfa düzleminden içeri doğru olan
                                        yönü gösterir. Bu yön manyetik alan yönü olarak söylenebilir.
                                        Bu yön ⨂ işareti ile sembolize edilir.
               I



                                       Başparmak akım yönünü göstermek üzere sağ el telin üzerine görseldeki gibi
                  I
                                       yerleştirildiğinde telin alt tarafında avuç içi sayfa düzleminden dışarı doğru olan
                                       yönü gösterir. Bu yön manyetik alan yönü olarak söylenebilir.
                                       Bu yön ⨀ işareti ile sembolize edilir.





                y              xyz koordinat sisteminde z ekseni üzerindeki telden geçen i akı-
                               mı sayfa düzlemine dik yönü okuyucuya doğru olan bir yöndedir.
                               Bu yön ⨀ olarak gösterilir. Tel, başparmak akımı gösterecek şe-    i
                        x      kilde sağ el ile tutulduğunda teli saran dört parmak çemberler
                               şeklinde manyetik alan yönlerini gösterir. Bu çemberler üzerin-
              i                deki bazı noktalardaki manyetik alan vektörleri şekildeki gibidir.
          z




        FİZİK - AYT                                                                MEBİ KONU ÖZETLERİ      117
   112   113   114   115   116   117   118   119   120   121   122