Page 120 - Konu Özetleri AYT Fizik

FİZİK

KONU ELEKTRİK VE MANYETİZMA
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

DÜZ TELE ETKİ EDEN MANYETİK KUVVET VE MANYETİK KUVVETİN DÖNDÜRME ETKİSİ
MANYETİK ALAN İÇERİSİNDEKİ AKIM GEÇEN TELE ETKİ EDEN KUVVET:

Şekildeki gibi N-S kutupları belirtilmiş mıknatıs kutupları arasına yerleştirilen telden i akımı akım geçirilirse, telin manyetik
alan içindeki kısmına manyetik bir kuvvet etki eder ve bu kuvvetin yönü sağ el kuralına göre şekildeki gibi gösterilebilir.
y
I
B
-z

N F S -x

Sağ el görseldeki gibi açılarak başparmak iletkenden geçen akım yönünü, buna dik olarak açılan dört parmak manyetik
alan yönünü gösterecek şekilde yönlendirilirse, avuç içinden çıkılan dik vektör de iletken tele etkiyen F kuvvetinin yönünü
gösterir.

i akımı taşıyan telin, manyetik alan içindeki L uzunluğundaki kısmına etki eden manyetik kuvvetin büyüklüğü;
F = B • i • L • sinα
Bağıntıdaki α açısı B manyetik alan vektörü ile i akım yönü arasındaki açıdır.
α = 90° ise
sin 90°=1 olduğu için F = B • i • L olur.

KRİTİK BİLGİ
α = 90° ise manyetik kuvvetin büyüklüğü maksimum olur.

DİKKAT
Tel manyetik alana paralel ise;
F = B ∙ i ∙ L ∙ sinα
α = 0 ve sin0 = 0 olduğu için F = 0 olur.
Bu durumda manyetik alandan dolayı akım taşıyan tele bir kuvvet etkisi yoktur.

X teli i i Y
i Y teli
X = 0
- +
ε
Bobindeki akım nedeniyle silindir içinde oluşan B¶ manyetik alanı, i akımı taşıyan Y teli-
Y
ne paralel ve zıt yönlüdür. Bu nedenle Y teline manyetik bir kuvvet etki etmez.

120 MEBİ KONU ÖZETLERİ FİZİK - AYT