Page 123 - Konu Özetleri AYT Fizik

YÜKLÜ PARÇACIKLARIN MANYETİK ALAN İÇİNDEKİ HAREKETİ

Manyetik Alana Dik Olarak Giren Yüklü Taneciğin Yörüngesi
Bir manyetik alana dik olarak giren yüklü taneciğe etki eden kuvvet, hıza dik olduğu için sağ el kuralıyla sapma yönleri
bulunabilir.

⊗ ⊗
Şekilde içe doğru olan manyetik alana v¶ hızıyla giren K, L, M parçacıkları
sapmaya uğramıştır. Sapma yönlerine bakıldığında K parçacığının +, L
parçacığının nötr, M parçacığının - olduğu görülmektedir.
Parçacıklar hızın büyüklüğü değişmeden sadece ilk hız doğrultusundan
sapma yaparak manyetik alandan çıkabilir.
⊗ ⊗
K L M

⊗ ⊗ ⊗ ⊗

-q Tanecik, manyetik alan içinde
r kalıyorsa çembersel bir yörün-
- ge izler. Çembersel hareket
⊗ ⊗ yapan yüklü taneciğe etkiyen
manyetik kuvvet aynı zamanda
r merkezcil kuvvete eşit olur.
+q

⊗ ⊗ ⊗ ⊗

PÜF NOKTA

Yüklü taneciğin izlediği çembersel yörüngenin yarıçapı;
• Taneciğin kütlesi (m) ve hızı (v) ile doğru orantılıdır.
• Ortamın manyetik alan şiddeti (B) ve taneciğin yük miktarı (q) ile ters orantılıdır.

DİKKAT

Her yüklü ve hareketli taneciğe manyetik kuvvet etki etmez.
+ veya - yüklü tanecikler manyetik alan içinde hız vektörleri manyetik alana paralel olacak şekilde hareket ederken yüklü
taneciğe manyetik bir kuvvet etki etmez.

S
N
i +q = 0
-q +q

= 0
- + S
N
ε

FİZİK - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 123