Page 267 - Konu Özetleri AYT Fizik

YARI ILETKEN TEKNOLOJISI

• Tasarım esnekliğine sahip olması
• Düşük voltajla çalışabilmesi
• Daha güvenli olması
• Ultraviyole ışık yaymaması
Avantajlarından dolayı LED’lerin kullanım alanları oldukça geniştir. LED’ler ekranlardan mekân aydınlatmasına, araç farla-
rından kumandalara kadar birçok alanda kullanılmaktadır.

Fotodiyot
LED’lerin tersi olarak ışık enerjisini elektrik enerjisine çeviren devre elemanlarına
fotodiyot denir. Fotodiyotlar, alarm sistemlerinde, TV, müzik seti gibi cihazların
uzaktan kumanda aletlerinde, otomatik açılır kapanır kapı sistemlerinde ve otomatik
çalışan gece lambalarında ışık algılayıcısı olarak kullanılmaktadır.

TV kumandası (Fotodiyot)

Fotodirenç
Üzerine düşen ışık yoğunluğu arttığında direnci düşen devre elemanına fotodirenç
(LDR) denir. Fotodirençler aydınlatma sistemlerinde kullanılmaktadır. En sık uygu-
lama alanı ise sensörlü lamba sistemleridir. Yine dış kapı zillerinde bulunan buton
aydınlatma devresinin içinde fotodirenç vardır.

Sensörlü lamba (Fotodirenç)

Güneş Pilleri

Güneş pilleri veya fotovoltaik pil, güneş ışığını doğrudan elektrik enerjisine dönüştüren cihazlardır. Güneş pilleri, temel
olarak yarı iletken malzemeler kullanılarak yapılmıştır ve genellikle silisyum tabanlıdır. Güneş pilleri N ve P tipi tabakaların
üst üste getirilmesi ile elde edilir
Güneş pillerinin çalışma prensibi,
1. Fotovoltaik Etki: Güneş ışığına maruz kalan yarı iletken malzemelerde, güneş ışığının enerjisi elektronların hareketine
neden olur ve fotonların yarı iletkenin valans bandındaki elektronları enerji vererek taşıma bandına (iletkene) çıkar-
masıyla gerçekleşir.
2. Elektron Akışı: Taşıma bandına çıkan bu elektronlar, devre üzerindeki bir yük akışı oluşturmak için hareket ederler.
Bu akış, güneş pili terminalleri arasındaki devre boyunca gerçekleşir.
3. Akım Üretimi: Elektronların akışı, güneş pili terminalleri arasında bir gerilim oluşturur. Bu gerilim, elektriksel bir akımın
devrede dolaşmasını sağlar. Bu akım, güneş ışığının yoğunluğuna ve güneş pili tasarımına bağlı olarak değişir.
Güneş pilleri, elektrik enerjisi üretmek için genellikle büyük bir panel şeklinde kullanılır. Bu paneller, genellikle evlerde,
işyerlerinde ve endüstriyel tesislerde elektrik üretimi için çatılara veya arazilere monte edilir. Ayrıca, uzay araçları, uydular
ve taşınabilir elektronik cihazlar gibi uygulamalarda da kullanılırlar.
Güneş pilleri, temiz ve sürdürülebilir bir enerji kaynağıdır çünkü güneş ışığına dayanırlar ve yakıt tüketmezler veya sera
gazları salmazlar. Bu nedenle, güneş enerjisi giderek daha popüler hale gelmektedir ve yenilenebilir enerji üretiminde
önemli bir rol oynamaktadır.

FIZIK - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 267