Page 262 - Konu Özetleri AYT Fizik

GÖRÜNTÜLEME CIHAZLARI, LCD VE PLAZMA

c. PET (Pozitron Emisyon Tomografisi) Yöntemi
Pozitron emisyon tomografisi (PET), doku ve organların metabolik ve biyokim-
yasal işlevlerini ortaya çıkarmak için kullanılan bir görüntüleme cihazıdır. PET
taraması sırasında hastaya damar içi radyoaktif madde enjekte edilir ve bu
maddenin vücut içindeki hareketleri izlenir. PET cihazı, maruz kalınan düşük
radyasyon miktarıyla çalıştığından, radyasyonun olumsuz etkileriyle karşılaşma
riski düşüktür.
PET görüntüleri, MR görüntüleri ile birleştirilerek birleşik bir görüntüleme sağla-
yabilir ve böylece daha detaylı bilgiler elde edilir.
PET taramalarının çoğu günümüzde bilgisayarlı tomografi (BT) taraması ile
birlikte yapılmaktadır. Bu birleştirilmiş tarama yöntemine PET/BT denir.
PET taraması, manyetik rezonans (MR) taramalarında tespit edilemeyen metabolik anormallikleri görüntüleyebilir. PET
taraması, kanser, kalp rahatsızlıkları ve beyin bozuklukları gibi çeşitli hastalıkların teşhisinde yardımcı olur. Bu özellikleri
sayesinde, PET taraması tıbbi teşhis ve tedavi sürecinde önemli bir rol oynar.

ç. Bilgisayarlı Tomografi Cihazı (BT)
Günümüzde tomografi cihazları, bilgisayar yazılımları ile birlikte çalıştığından
bilgisayarlı tomografi olarak adlandırılmaktadır. Bilgisayarlı tomografi cihazın-
da röntgen cihazından farklı olarak tek bir X ışını değil, farklı açılardan bir dizi
X ışını kullanılır. Farklı açılardan birden fazla ışın kullanılarak bilgisayar yardı-
mı ile daha detaylı bir görüntüleme yapılmaktadır. Bilgisayarlı tomografi, tıpta
özellikle travmalar sonucunda oluşan iç yaralanmaları hızlı bir şekilde belirle-
mek için kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra bilgisayarlı tomografi ile vücudun
neredeyse tüm bölümleri görselleştirilebilmektedir.
Bilgisayarlı tomografide kullanılan X ışınları, canlı dokular için zararlı olabil-
mektedir.

d. Ultrason Görüntüleme Cihazı (USG)
Ultrason, insan kulağının duyamayacağı kadar yüksek frekansa sahip ses dal-
galarına denir. Vücut içerisindeki organlar ve bölümler, farklı yoğunluğa sahip
olduğu için ses dalgalarının bu ortamlardan geçiş hızı ve yansıması farklıdır.
Gönderilen dalgaların ortamlardaki geçiş hızlarından ve yansımasından kay-
naklanan farklılıkları algılayan cihazlar ile vücudun iç yapısının gerçek zamanlı
bir görüntüsü elde edilir.
Ultrasonun en önemli avantajı, canlı vücuduna hiçbir zararının olmamasıdır. Bu
nedenle kadın doğum doktorları, bebeğin anne karnındaki gelişimini, kardiyolo-
ji doktorları kalp ile ilgili görüntüleri ultrason cihazları ile takip ederler.
Ultrasonik ses dalgalarından tıp, denizcilik ve asker savunmada yararlanılır.

e. Radarlar
Radar, elektromanyetik dalgaların yansıma özelliğini temel almaktadır. Radar
tarafından yayınlanan radyo dalgaları veya mikrodalgalar, bir cisme çarpıp dö-
nerek cismin konumu, hareket yönü ve hızı gibi niceliklerini belirlemektedir.
Radarların farklı kullanım alanları bulunmaktadır. Askerî ve sivil alanlarda kul-
lanılabilen radarlar, hava radarları ve yer radarları olmak üzere ikiye ayrılmak-
tadır. Özellikle meteoroloji radarları, hava durumunu takip etmekte önemli bir
yere sahiptir. Radarlar, hava ve deniz trafiğini kontrol etmekte de kullanılmak-
tadır. Trafik polisleri tarafından araçların hızlarını kontrol etmek içinde radar
cihazı kullanılmaktadır.

262 MEBİ KONU ÖZETLERİ FIZIK - AYT