Page 46 - Konu Özetleri AYT Fizik
P. 46

SERBEST DÜŞME VE HAVA DIRENÇ KUVVETI



                                        DIKKAT
                                                                      2
                                  Dünya  yüzeyinde  yerçekimi  ivmesi  9,81  m/s   civarında
                                  değişken bir değer olmasına karşın yer çekimi ivmesini
                                                    2
                                  yaklaşık olarak 10 m/s  olarak kullanıyoruz.


               v = 0                                                 NOT
                0
         t = 0                              0 10
                                             +
                                         t
                         5 m     x  −  =  v ⋅=   =  5  m
                                                                                       2
          1. s                   0 1s  ort    2                a) Cismin ivmesi g = 10 m/s  alındığında cismin
                10 m/s                      10 20+             hızı her saniye 10 m/s kadar artar.
                         15 m   x   =  v ⋅=       = 15  m
                                         t
                                 1 2s−  ort   2
           2. s
                                                               b) Serbest düşmeye bırakılan cismin herhangi bir
                20 m/s                      20 30+             süre aralığında aldığı yol değerleri,
                                         t
                         25 m   x    =  v ⋅=      =  25  m
                                 2 3s−  ort
                                              2                                     x = v  · t
                                                                              ort
           3. s                                                bağıntısı ile bulunabilir.
                30 m/s
                       NOT
                            Çelik
                      Tüy   bilye    Kâğıt

                                                 Hava direncinin olmadığı ya da ihmal edildiği serbest düş-
                                                 me hareketinde aynı yükseklikten serbest bırakılan bütün
                                                 cisimlerin  ivmeleri,  yere  düşme  süreleri  ve  yere  çarpma
                        t      t       t         hızları eşittir.








        DÜŞEN CISIMLERE ETKI EDEN HAVA DIRENÇ KUVVETI



             Tüy     Tüy

                                                               Hava direnç kuvveti, büyük yüzey alanlı cisimlerin
                                                               yüksek hızlara ulaşmasını engeller.
              t        t’den büyük                             Aynı yükseklikten bırakılan paraşüte bağlı bir bil-
                                            K                  ye, serbest bırakılan bilyeye göre daha uzun süre-
                                                  K
                           den küçük                           de yere ulaşır ve daha küçük bir hızla yere çarpar.
                                                   L
                                                         L
                                         K   L
           Boşlukta  Hava ortamında

        Cisimler, hava, su gibi akışkan bir ortam içinde hareket ederken ortamın tanecikleri ile temas ederler.
        Temas ettikleri tanecikleri iterek geçtikleri için direnç kuvveti (F ) ile karşılaşırlar. Direnç kuvveti de sürtünme kuvveti gibi
                                                          d
        cismin hareketine zıt yönlü oluşur ve cismin hareketini zorlaştırır. Bu nedenle hava ortamında aynı yükseklikten bırakılan
        kuş tüyü, boşlukta bırakılan kuş tüyüne göre daha uzun süre havada kalır ve daha küçük bir hızla yere çarpar.






  46      MEBİ KONU ÖZETLERİ                                                                   FIZIK - AYT
   41   42   43   44   45   46   47   48   49   50   51