Page 47 - Konu Özetleri AYT Fizik

SERBEST DÜŞME VE HAVA DIRENÇ KUVVETI

= 0, = 0
0 s
Yeryüzü yakınlarında cisimlere etki eden direnç kuvveti,
, d = F
2
F = K · A · v
d
bağıntısıyla bulunur.
2 , d = 4F

Hava direnci kuvvetinin büyüklüğü,
r Hava direnç kuvveti cismin hava
a) Ortamın direnç katsayısına (K), temasındaki en büyük kesit alanı
r
b) Cismin en büyük kesit alanına (A), olarak dikkate alınır.
c) Cismin hızına (v) bağlıdır. r A = π · r 2

LIMIT HIZ
v = 0 = Cismin hızı artıkça, cisme etki eden direnç kuvveti de artar. Direnç kuv-
0
net
veti arttığı için net kuvvet azalır. Hızın artmasıyla artan direnç kuvveti bir
= m · süre sonra cismin ağırlığı kadar bir büyüklüğe ulaşır. Bu durumda cisme
etki eden net kuvvet ve cismin ivmesi sıfır olur. Bu andan sonra cisim
değişmeyen bir hızla hareket eder. Cismin sabit hızla hareket etmeye
= K · A · v 2
d başladığı bu hıza "limit hız" (v ) denir.
= G - F lim
net d Bu limit hızın büyüklüğü,
F = G
= m · d
⋅⋅
2
K A (v ) = m g ⋅
limit
mg ⋅
2
(v ) =
limit ⋅
KA
= K · A · (v ) 2 mg ⋅
d limit v = bağıntısı ile bulunur.
⋅
limit KA
lim = 0
net Hız
= m · t t
0 1 2
Zaman
lim
-v
-v lim
Aynı hava ortamında serbest düşen r yarıçaplı küresel yapılı bir yağmur tanesi ile 2r yarıçaplı yağmur tanesinin ulaşabile-
ceği limit hızları kıyaslayalım.
• r yarıçaplı yağmurun hacmi (yarıçapın v = mg ⋅ bağıntısını iki cisim için de yazalım.
KA
küpü ile orantılı olup) v, kütlesi m ise, v limit = mg ⋅ ⋅ bağıntısını iki cisim için de yazalım.
r 2r 2r yarıçaplı yağmur tanesinin hacmi 8v, v limit = mg ⋅ ⋅ bağıntısını iki cisim için de yazalım.
KA bağıntısını iki cisim için de yazalım.
⋅
limit
kütlesi de 8m olur. KA 8mg ⋅
mg ⋅
v = ve v =
⋅
8mg ⋅A
• r yarıçaplı yağmur damlalarının kesit v limit(r) = K ⋅ mg ⋅ ve v limit(2r) = K 4A
mg ⋅
8mg ⋅
2
⋅
⋅
alanı π . r = A iken, 2r yarıçaplı yağmurun v limit(r) = K A ve v limit(2r) = K 4A
⋅
limit(2r)
limit(r)
K A
2
2
kesit alanı π . (2r) = 4 π . (r) = 4A olur. oranları da; ⋅ K 4A
v
1
Damlalarının kesit alanı oranları da;
=
limit(r)
oranları da; olarak bulunur.
v lim(r) v lim(2r) r için kürenin ortasından v v limit(2r) = 1 2
limit(r)
kesildiğinde görünen dai- v v limit(2r) = 1 2 olarak bulunur.
limit(r)
olarak bulunur.
renin alanı alınır. v limit(2r) 2
FIZIK - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 47