Page 98 - Konu Özetleri AYT Kimya

ELEKTROLIZ

METAL KAPLAMACILIK
• Günlük hayatta kullandığımız metaller zamanla aşınır. Bunu önlemek ise sürdürülebilir gelişmenin bir parçasıdır.
• Aşınmanın önlenmesi amacıyla endüstride uygulanan en yaygın işlem kaplamacılıktır. Bu işlemde korunacak metal,
aşınmaya karşı daha dayanıklı metallerle kaplanır.
• Kaplamacılıkta altın, gümüş, krom, nikel, bakır gibi metaller kullanılır.
• Kaplama işleminde kaplanacak madde katot elektrot, kaplayacak madde anot elektrot olarak seçilir. Elektrolit ise
anotta kullanılan metalin iyonunu içeren bir çözeltidir.
• Kaplamacılıkta kullanılan metalin miktarı Faraday Kanunları’ndan faydalanılarak hesaplanır. Bu işlem maliyet
hesaplarında önemlidir.
• Teknik kromaj, nikelaj ve gümüşle kaplama bu yöntemle yapılır.

Demir çatalın nikel ile kaplanması:

Güç kaynağı
+

Düzenekte çatal katot, nikel ise anot olarak seçilir.
Çözelti olarak nikel tuzu çözeltisi kullanılır. Sulu
Katot çözelti içindeki nikel iyonları katoda gider ve element
Anot
(Ni) Çatal hâlinde katot üzerinde birikir.
2+
Ni NO
3
25 °C 1 M Ni(NO )
3 2
ELEKTROLIZ ILE BILEŞIKLERIN ELEMENTLERINE AYRILMASI

• Tabiatta birçok element bileşiği hâlinde bulunur. Bu bileşiklerin sıvı hâlinin veya çözeltilerinin elektrolizi ile elementler
saf olarak elde edilir.

NaCl sıvısından Na ve Cl eldesi:
Güç kaynağı
+
1
�
Anot: Cl (s) † Cl (g) + e �
2
2
Anot Katot Katot: Na (s) + e † Na(s)
�
+
Na + Net Tepkime: NaCl(s) ø Na(s) + 1 Cl (g)
CI 2 2
NaCI(s)

Suyun elektrolizi:
• Saf suyun iletkenliği az olduğundan elektriksel iletkenliği arttırmak için suya az miktarda H SO eklenir.
2 4
• Suyun elektrolizi Hoffman voltametresi ile gerçekleştirilir.
1
+
Anot: H O(s) † O (g) + 2H (suda) + 2e �
2 2 2
+
�
Katot: 2H (suda) + 2e † H (g)
2
1
Net Tepkime: H O(s) ø O (g) + H (g)
2 2 2 2
Elektroliz sonucu açığa çıkan hidrojen gazının hacmi (2V), oksijen gazının hacminin (V) iki katıdır.
98 MEBİ KONU ÖZETLERİ KIMYA - AYT