Page 123 - Konu Özetleri AYT Tarih

FETİHLERDEN SAVUNMAYA

• Karlofça Antlaşması ile Venedik’e bırakılan Mora bölgesinin halkı, Venedik Devleti’nin mezhep alanındaki baskısına
dayanamadı ve Osmanlı'dan yardım istedi.
• Bu yardım çağrısı üzerine Venedik ile yapılan savaş neticesinde Mora Yarımadası geri alındı.
• Bu gelişme üzerine sıranın kendisine geleceğinden korkan Avusturya, Karlofça Antlaşması’nın bozulduğunu öne sü-
rerek Osmanlıya karşı Venedik ile ittifak kurdu.
• 1716 yılında yapılan Petervaradin Savaşı’nda Osmanlı ağır bir mağlubiyet aldı.
Avusturya’nın ilerlemesi karşısında sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın
barış istemesiyle Pasarofça Antlaşması yapıldı.
• Bu antlaşma ile Belgrad ve Semendire dahil tüm Kuzey Sırbistan Avusturya’ya
verildi. Osmanlı Devleti, bu antlaşmadan sonra topraklarını koruyamayacağını
anladı ve Batıya karşı esaslı bir savunma siyaseti izlemeye başladı.

• 1733 yılında Avusturya ve Rusya, Osmanlı Devleti’ne karşı ittifak kurarak kendi aralarında Osmanlı topraklarını pay-
laşmışlardır.
• Kurulan bu ittifak ile Osmanlı Devleti 1736-1739 yıllarında savaşmış ve her iki devlete karşı başarılı olmuştur. Bu
savaş neticesinde 1739 Belgrad Antlaşması imzalanmıştır. Bu antlaşma ile Pasarofça ile kaybedilen Belgrad ve Se-
mendire geri alınmıştır.

KRİTİK BİLGİ
1739 Belgrad Antlaşması’nın imzalanmasında arabulucu
olan Fransa, görüşmeler sırasında Osmanlı’yı destekle-
miştir. Osmanlı’da antlaşmanın imzalanmasından sonra
1740 yılında Fransa’ya verilen kapitülasyonları sürekli
hâle getirmiştir.

DOĞUDA MÜCADELE VE SAFEVİLERİN SONU

• Osmanlılar ile Safeviler arasında 1639 yılında imzalanan Kasr-ı
Şirin Antlaşması ile uzun süren bir barış devresi başlamıştır.
XVIII. yüzyıl başlarında İran’da başlayan Afgan ayaklanmaları
Rusya ve Osmanlı’nın bölgeye dikkat kesilmesine sebep olmuş-
tur.
• Rusya’nın İran topraklarına girmesi üzerine Osmanlı Devleti ’de
İran topraklarına girmiş ve Batı İran’ı ele geçirmiştir. Bu durum
üzerine Osmanlı ile Rusya arasına arabulucu olarak Fransa
girmiş ve 1724 yılında imzalanan İran Mukasenamesi denilen
antlaşma imzalanmıştır.
• Bu antlaşma ile Osmanlı; Gürcistan, Azerbaycan ve Şirvan böl-
gesini, Rusya’da Hazar kıyılarını ele geçirmiştir.
• Bu süreçte İran, durumu kabullenmemiş ve Osmanlı'ya savaş açmıştır. 1732 yılında Ahmet Paşa Antlaşması ve 1746
Kerden Antlaşması imzalanmıştır.

TARİH - TYT-AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 123