Page 215 - Konu Özetleri AYT Tarih

ATATÜRK DÖNEMİ TÜRK DIŞ POLİTİKASI

TÜRKİYE-FRANSA İLİŞKİLERİ

DIŞ BORÇLAR SORUNU

• Osmanlı Devleti’nin en fazla borçlandığı ülke Fransa idi.
• Lozan sonrasında borçların ne kadar süre içinde ve hangi ülkenin parasıyla ödeneceği tartışmaları çıktı.
• 13 Haziran 1928’de imzalanan bir antlaşmayla borçlarının ödenmesi belirli bir sisteme bağlandı.

NOT

Türkiye, Osmanlı Devleti’nden kalan borçların son taksi-
dini 1954’te ödedi.

YABANCI OKULLAR SORUNU
• Tevhid-i Tedrisat Kanunu’na göre, yabancı okulların tümünde Türkçe, tarih ve coğrafya dersleri Türk öğretmenler
tarafından ve Türkçe okutulacaktı.
• Fransa bu duruma itiraz etti.
• Türkiye’nin konunun iç meselesi olduğunu söylemesi üzerine Fransa geri adım atmak zorunda kaldı.

ADANA-MERSİN DEMİR YOLUNUN MİLLİLEŞTİRİLMESİ
• Bir Fransız şirket tarafından işletilen Adana-Mersin demir yolunun millîleştirilmesi sırasında iki ülke arasında tartışma
çıktı.
• 1929’da Adana-Mersin demir yolunun Türkiye tarafından satın alınmasıyla sorun çözüldü.

HATAY SORUNU

• 1936’da Fransa’nın, Suriye’den çekilme kararı alması üzerine Türkiye, Milletler Cemiyeti’ne başvurarak Hatay’ın ka-
derine Hataylıların karar vermesini istedi.
• Milletler Cemiyeti’nin Hatay’da bağımsız bir devletin kurulması gerektiğini belirtmesi üzerine 2 Eylül 1938’de Hatay
Cumhuriyeti kuruldu.
• Hatay Meclisi’nin Türkiye’ye katılma kararı alması üzerine 23 Temmuz 1939’da Hatay, Ana Vatan’a katılmış oldu.

TÜRKİYE-SOVYETLER BİRLİĞİ (SSCB) İLİŞKİLERİ

• TBMM ve Sovyet Rusya arasında 16 Mart 1921’de imzalanan Moskova Antlaşması’yla Türkiye-Sovyet ilişkilerinde
yakınlaşma dönemi başladı.
• Ancak 1930’dan itibaren Türkiye’nin Batılı devletlerle yakınlaşmaya başlaması Sovyet Rusya’yı endişelendirdi ve Tür-
kiye-Sovyet ilişkilerinin zayıflamasına yol açtı.

TÜRKİYE’NİN MİLLETLER CEMİYETİ’NE GİRİŞİ (18 TEMMUZ 1932)

• Yunanistan’ın ve İspanya’nın önerisiyle Milletler Cemiyeti, Türkiye’yi üyeliğe davet etti.
• Türkiye, dünya barışının korunması için beslediği iyi niyetin göstergesi olarak üyelik davetini kabul etti.
• 18 Temmuz 1932’de Türkiye Milletler Cemiyeti’ne katıldı.

TARİH - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 215