Page 41 - Konu Özetleri TYT AYT Felsefe

ÖZGÜRLÜK VE SORUMLULUK

4. Otodeterminizm (ahlaki özerklik):
• İnsanın davranışlarını etkileyen ve yönlendiren birtakım etkenler bulunsa da özgürlük kaynağını bireyde bulur.
• Birey, sağlam bir kişilik geliştirmişse ve güçlü bir bilgi birikimine sahipse seçimlerinde özgürdür ve
davranışlarından sorumludur.
• Bireyler aklını kullanabildiği ve kişiliğini geliştirdiği oranda özgürdür.
• Bireyler seçimlerini kendi yaptığı için davranışlarından sorumludur.

Özgürlükle ilgili açıklanan görüşler, çevresine karşı zarar verme eğilimi olan bir insanın davranışını nasıl yorumlar?

Determinizme göre;
• Çevresine karşı zarar verme eğilimi olan bir insanı yapmış olduğu bu davranışa iten sebepler vardır.
• İçinde büyüdüğü çevre, aile, yaşadığı maddi ya da manevi problemler vb. etmenler onu çevresine zarar verici
davranışlarda bulunmaya itmiştir.

Fatalizme göre;
• Çevresine karşı zarar verme eğilimi olan bir insan yapmış olduğu bu davranıştan sorumlu değildir.
• Yaşayacakları kaderinde önceden belirlenmiştir. Kişinin bunları önleyebilme olanağı bulunmamaktadır.

İndeterminizme göre;
• Çevresine karşı zarar veren kişi yaptığı davranıştan tamamen sorumludur.
• Aklı ve özgür iradesi vardır. Bu davranışı yapmayı kendisi seçmiştir.

Otodeterminizme göre;
• Çevresine karşı zarar veren kişiyi bu davranışı yapmaya yönelten etmenler elbette vardır. Ancak bu etmenlerin
olması kişinin bu davranışından sorumlu tutulamayacağı anlamına gelmez.
• Kişi aklını kullandığı ve kişiliğini geliştirebildiği oranda özgürdür. Eğer kişiliğini geliştirmiş olsaydı bu davranışı
yapmazdı.

FELSEFE - TYT/AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 43