Page 43 - Konu Özetleri TYT AYT Felsefe
P. 43
EVRENSEL BİR AHLAK YASASINI KABUL EDEN GÖRÜŞLER VE FİLOZOFLAR
Entüisyonizm (Sezgicilik):
• İnsan iyi ve kötüyü ancak sezgi ile kavrayabilir.
• Sezgi, bütün insanlarda aynı davranışın yani evrensel bir yasanın ortaya çıkmasına sebep olur.
• H. Bergson bu görüşü savunan bir filozoftur.
EVRENSEL AHLAK YASASINI OBJEKTİF ÖZELLİKLERE DAYALI OLARAK AÇIKLAYAN
GÖRÜŞLER VE FİLOZOFLAR
Evrensel ahlak yasasının temelinin insana bağlı olmadan, herkes için genel geçer ve uyulması gereken yasalara dayalı
belirlendiğini savunurlar.
Erdem Etiği:
• Bilginin tüm insanları mutlu edebilecek ahlaki tutumun temelinde yer aldığını savunur.
• Platon’a göre iyi ideasına uygun davranan insan mutluluğa ulaşır.
• Fârâbî’ye göre iyi bir eylemde bulunmak için onun bilgisine sahip olunmalıdır.
• Bu görüşün temsilcileri Sokrates, Platon ve Fârâbî’dir.
Ahlaksal Determinizm:
• Tanrı’nın varlığının ve buyruklarının bilincinde olmanın, evrensel bir ahlak yasasını oluşturulabileceğini savunan
görüştür.
• Bu görüşün temsilcisi olan Spinoza’ya göre tek bir töz vardır o da Tanrı’dır.
• Evrendeki her şey zorunlu neden sonuç ilişkisi içinde oluşmuştur.
• Var olan her şey Tanrı’dandır. Varlığın tamamında Tanrı’nın yasaları hâkimdir.
Ödev Ahlakı:
• Kant’a göre evrensel ahlak yasasını oluşturan ölçüt kişiden kişiye değişmemeli herkes için geçerli olmalıdır.
• Kant’ın ahlak anlayışına göre ödev iyinin istenmesidir.
• İnsanın eylemlerinin temelinde ödev duygusu yer alıyorsa bu eylemler iyidir.
• Kant, ödev ahlakını şöyle ifade eder: “Öyle eyle ki eyleminden çıkarılacak kurallar herkes için geçerli olsun.”
• Ahlaklı insan iyiyi isteyen, koşulsuz bir şekilde ahlak yasalarına uyarak ödevini yerine getiren kişidir.
FELSEFE - TYT/AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 45
